jakubowicz 8

*4 Karol Jakubowicz

dochody na szybko rozwijającym się rynku reklamowym, Telewizja Polska ciągłe ma na nim bardzo silną pozycję. W 1994 r. roku miała trudności z ulokowaniem w programie wszystkich reklam, a tym samym nie miała bodźca, by się wewnętrznie reformować, ograniczać zatrudnienie, tworzyć bardziej efektywne struktury zarządzania.

Tdewizja Polska przyjęła wewnętrzny dokument pt. „Misja Telewizji Polskiej S.A. jako nadawcy publicznego” (patrz ANEKS do artykułu), który szerzej niż v ustawie określa jej specyfikę i szczególne zadania. O możliwości realizacji tych zadań zdecyduje kilka czynników, wśród których najważniejsze to:

—    presje polityczne, zmierzające do ograniczenia niezależności Telewizji Polskiej i do częściowego przywrócenia jej roli jako rzecznika poglądów ja-kiejść części establishmentu politycznego;

—    skłonność niektórych jej pracowników do wykorzystywania niezależności Telewizji Polskiej i wolności słowa do promowania własnych poglądów politycznych, niezrozumienie przez nich wymogu obiektywizmu i bezstronności, odrzucanie zasady szczególnej odpowiedzialności za słowo i za sposob wykonywania zawodu dziennikarskiego;

—    rosnąca zależność od wpływów reklamowych, które stanowią tak poważną część ogólnych dochodów Telewizji Polskiej, że ich utrata równałaby się katastrofie finansowej. Rzutuje to na politykę programową obliczoną na walkę o widza, co jest trudne do pogodzenia z częścią zadań Telewizji Polskiej jako nadawcy publicznego;

—zależność od importu filmów i seriali, co sprawia, że Telewizja Polska ma trudności z realizacją części swych obowiązków wobec kultury polskiej.

Niestabilność systemu politycznego, nieokreślone do końca stosunki między różnymi władzami, nie ukształtowany system partyjny — wszystko to powoduje, że wszelkie instytucje życia publicznego wciągane są do walki o władzę oraz połitycyzację tej sfery publicznej, w której działają media oraz inne instytucje kształtowania się i wyrażania opinii publicznej. Dopóki będzie trwała taka sytuacja, dopóty telewizja publiczna natrafiać będzie na trudności w swoim prawidłowym rozwoju.

Jeżeli idzie o możliwości rozwoju sektora prywatnego, wiele zależy od dostępnych częstotliwości oraz od regulacji ustawowych, polityki koncesyjnej i przepisów wprowadzanych przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.

Dotychczasowa polityka koncesyjna Krajowej Rady spowodowała powstanie jednej stacji (POLSAT), która w procesie swego rozwoju ma stać się siecią ogólnokrajową oraz dwóch sieci ponadregionalnych (nie licząc stacji lokalnych). Wybór POLSAT-u wynikał min. z faktu, że jest to spółka czysto polska. Z czasem jednak dojdzie zapewne do powstania nowych sieci ponadregional-nych, które będą dążyły do stworzenia co najmniej jeszcze jednego komercyjnego programu ogólnokrajowego. Za ich pośrednictwem, lub też poprzez wejście do POLSAT-u jakiegoś partnera zagranicznego pojawi się na polskim rynku telewizyjnym wielki kapitał zagraniczny (już częściowo obecny w stacji Kanał Plus Polska).

_Publicz/uz i prywatna telewizja_75

Dopiero wtedy rozpocznie się na rynku telewizyjnym prawdziwa konkurencja, która w ostatecznych efekcie zdecyduje o jego kształcie oraz o roli, jaką będzie odgrywać na nim telewizja publiczna i prywatna.

Bibliografia

Główne założenia reformy radiofonii i telewizji. Przekazy i Opinie 1(1991):

7-61.

Jakubowicz, K. (1990): “Solidarity” and Media Reform. European Journal ofCommunication 2-3:333-354.

Jakubowicz, K. (1992): Polskie media między polityką a rynkiem, czyli pożytki z lektury książki Keanea. Wstęp do: John Keane, Media a demokracja. Aneks, Londyn.

Jakubowicz, K. (1994) (red.): Central and Eastem Europę: Audiovisual Landscape and Copyright Legislation. Audiovisual Eureka, European Audiovi-sual Observatory, Marku Uitgevers, Brussels.

Jakubowicz, K. (1995): Poland-Television. What Mix of Continuity and Change? Javnost!The Public, Vol. II, 3: 61-80.

Katus, J., K. Jakubowicz (1994) (red.): Public Information in Post-Commu-nist Countries. Peters of ihe 1993 Warsaw Symposium on Govemment Information in Transition. Interpress Publishers, Warsaw.

Mrozowski, M. (1988): Sytuacja telewizji w kraju socjalistycznym przypadek Polski. Przekazy i Opinie 3/4 (1988)12-45.

Olędzki, J. (1991): Środki masowego przekazu w PRL jako czynnik kryzy-sogenny, (w:) J. Olędzki (red.): Polskie media w okresie przemian. Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa.

Paletz, D. L., K. Jakubowicz, P. Novosel (1995) (red.): Glasnost and After. Media and Change in Central and Eastem Europę. Hampton Press, Ind., Cres-skill, N. J.

Prasa jako kontrola władzy. Polityka informacyjna w Polsce na tle doświadczeń w Europie (b.d.w.) Presspublica Sp. z o.o., Friedrich Ebert Stiftung, Warszawa.

Piątek, S. (1995) (red.): Konkurencja a regulacja w dziedzinie środków masowego przekazu. Urząd Antymonopolowy, Warszawa.

Słomkowska, A. (1995) (red.): Pięciolecie- transformacji mediów (1989--1994). Materiały pomocnicze do najnowszej historii dziennikarstwa (przy współpracy E. Ciborskiej). T. XXV. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Splichal, S. (1994): Media Beyond Socialism. Theory and Praetice in East-Central Europę. Westview Press, Boulder, Co.