P1090803

uioku {od 25.3% w grupie 19-24 Jat, do 26,4% w grupie 45-54 lat), aczkolwiek 1 w pozostałych kategoriach nie spadają ono poniżej 20%. Jak zatem należy interpretować te prawidłowości w kontekście wcześ-niojszych, teoretycznych założeń analizy?    ^ł

Jak wiadomo, zależność pomiędzy wykształceniem i wiekiem ma charakter krzywoliniowy. Oznacza to, że w niższych kategoriach wieku średni poziom wykształcenia stopniowo rośnie, zaś w wyższych przedziałach wieku - maleje. Zależność pozytywna, związana z kontynuacją wykształcenia przez pewną część populacji aż do szczebla wyższego, kończy się orientacyjnie na kategorii wieku 19-24 lat. Za-iczncść negatywną rozpoczyna się szacunkowo od następnego przedziału wieku (25-34 lot). W tym wypadku spadek średniego poziomu wykształcenia w miarę wzrostu grup wieku jest rezultatem ciągłego procesu upowszechniania wykształcenia na poziomie średnim 1 wyż— srjTB. Żalem osoby starsze znajdowały się w "szkolnych” grupach Tricku w tym czasie, gdy wykształcenie średnie i wyższe było upowszechnione «r mniejszym stopniu, niż to było w latach następnych. Zarysowane wcześniej prawidłowości trzeba więc skorygować o ów niejednakowy rozkład wykształcenia w poszczególnych grupach aio-ku.

Należy przypuszczać, że w populacji o jednakowym poziomie wykształcenia zjawisko wygasania motywacji czytelniczych wraz ze wzrosłem wieku badanych ma charakter o wiele słabszy, aczkolwiek różnicuje się ono wewnątrz poszczególnych kategorii wykształcenia.

Należy przypuszczać również, że motywacje czytelnicze najsilniej yjtrJrj.ją w populacfi o najniższym poziomie wykształcenia, W'teł bowiem grupie osób rozbudzanie potrzeb czytelniczych zostało przerwane najwcześniej i motywacje ekstrawertywne zdecydowanie dominowały nad motywacjami mirowertywnymi. Z drugiej wszakże strony w grupie o najwyższym poziomie wykształcenia indoktrynacja potrzeb czytelniczych trwała stosunkowo najdłużej, w związku z czym introwertywn© mdywacje czytelnicze miały stosunkowo największy zasięg. Można wiec zakładać, że w tej właśnie grupie ludzi spadek motywacji czytelniczych w miarę upływu czasu jest najmniej widoczny, jeśli w ogóle występuje.

4,5, Rozkład natężenia motywacji czytelniczych

według przynależności społeczno-zawodowej respondentów

Przynależność społeczno-zawodową można potraktować jako wstoew:-nlk siły wpływu normatywnej grupy odniesienia na utrzymywanie motywacji czytelniczych wyniesionych ze szkoły_t przy założeniu, iż grupa społeczno-zawodowa pełni przeważnie funkcję normatywnej grupy odniesienia dla Jednostki.

Zanim Jednak przejdziemy do omawiania danych empirycznych, ry-jaśnlć należy kilka problemów, komplikujących nieco schemat analizy.

A więc przede wszystkim nie wszystkie grupy społeczno-zawodowe są dla ich członków zarazem normatywnymi grupami odniesienia.

Na podstawie dotychczasowych, dość rozproszonych ustaleń badawczych należy sformułować tezę, iż funkcje normatywne grupy sa tym silniejsze, im silniej jest ona zintegrowana. Założyć można zatem, że w grupach społeczno-zawodowych o niskim stopniu integracji wpływ członkostwa na motywacje czytelnicze jest odpowiednio słabszy.

Po wtóre, przynależność do określonych grup społeczno-zawjodo-wych skorelowana jest z wykształceniom. Oznacza to, że rodzaj i poziom 'wykształcenia są jednym z czynników decydujących o uczestnictwie w poszczególnych grupach. W związku z tym należy oczekiwać, iż w grupach, których członkostwo jest uzależnione od wyższego poziomu wykształcenia, proces przekształcania się motywacji ekstrawertywnych w introwertywne będzie daleko bardziej posunięty niż wśród członków grup o niższym przeciętnie poziomie wykształcenia, W pierwszym wypadku silniejsza integracja grupy sprzyjać wiec będzie kontynuacji procesu przekształcania się motywacji eksłrawer-tywnych w introwertywne, natomiast w drugim - będzie ona ótr proces hamować.    .

Po trzecie, charakter pracy zawodowej w niektórych grupach wymaga czytania książek ze względów czysto profesjonalnych. Mamy tu zatem do czynienia z pewną analogią do sytuacji w szkole: wzrostowi motywacji introwertywnych nie towarzyszy spadek motywacji ekstrawertywnych.