P1120675

Diuiftyta w Ifczmiu nMaiwmi tjtNcttQÓ f cłwób iw*k

6 kamica nerkowa przebiegająca z hiperkalciuną nerkowy (idiopatyczna 1 perkalciuna nerkowa i absorpcyjna typu II), osteoporoza (w tych trzech wy. mienionych stanach wykorzystuje się zdolność tiazydów do resorpcji zwrotnej wapnia w cewkach nerkowych), moczówka prosta, gdzie paradoksalnie wykazuję działanie antydiuretyczne.

Farmakokinetyka i farmakodynamika tiazydów Tiazydy dobizc się wchłaniają z przewodu pokarmowego i 1 stosowane tylko w postaci preparatów doustnych. Stopień wiązania z białkami surowicy jest różny dla poszczególnych preparatów, różny jest także okres półtrwania oraz czas ich działania. Działanie moczopędne tiazydów ujawnia się już po godzinie od ich podania, szczyt działania występuje zwykle po 4-6 godzinach, działanie to utrzymuje się przez 6-72 godzin w zależności od rodzaju zastosowanego preparatu. Działanie hipotensyjne rozwija się wolniej i pełny efekt hi-potensyjny może wystąpić nawet po 4 tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Biologiczny okres półtrwania najczęściej stosowanych preparatów przedstawiono w tabeli 3, zaś czas działania moczopędnego wybranych preparatów tiazydo* wych, jak również tiazydopodobnych — w tabeli 4 (leki tiazydopodobne oznaczono gwiazdką).

Tabela 3. Okna półtrwania najczyściej stosowanych tiazydów i tiazydopodobnych

Okres półtrwania

1,51 44 h 16-20 h

Diuretyk tiazydowy/tiazydopodobny*

Chłorotiazyd

Chionahdon*

Indapamid*

Tabela 4. Czas działania moczopędnego najczęściej stosowanych preparatów

Czas działania moczopędnego

6-12 h 6-12 h 12 h 24-48 h 24 h

Diuretyk tiazydowy/tiazydopodobny*

j Hydrochiorotiazyd Chłorotiazyd Cyklopentiazyd Poktazyd Indapamid*

Działanie tiazydów jest oparte na zahamowaniu tiazydowrażliwego kotran-sportera Na '/Cl^-. Tiazydy podlegają aktywnemu wydzielaniu w cewkach prok-symalnych. W wypadku hydrochlorotiazydu nerkowe wydalanie niezmienionej formy wynosi ponad 95%.

W przypadkach planowanego długotrwałego stosowania tiazydów obowiązuje zasada rozpoczynania terapii od małych dawek leku. Dla hydrochlorotiazydu dawka początkowa u chorych z nadciśnieniem tętniczym i niewydolnością serca wynosi 12,5 mg i powinna być stosowana raz dziennie w godzinach porannych. Należy pamiętać o stopniowym i powolnym zwiększaniu dawki tego leku i nieprzekraczaniu dawki maksymalnej wynoszącej 50 mg/dobę. Efekt terapeutyczny leku rozwija się również stopniowo i nierzadko jest obserwowany po kilku tygodniach. Stosowanie dużych dawek leku nie przynosi większego efektu leczniczego, natomiast wiąże się z występowaniem wielu działań niepożądanych, które zostaną szczegółowo przedstawione w dalszej części książki, dlatego wyraźna jest ostatnio tendencja do leczenia małymi dawkami tiazydów. Ograniczona skuteczność terapeutyczna tiazydów dotyczy chorych z upośledzoną czynnością wydalniczą nerek. Dlatego też u chorych z GFR poniżej 30 ml/min leczenie diuretykiem tiazydowym może się okazać nieskuteczne i nie należy go stosować.

Zmniejszenie siły działania tiazydu może wynikać także z równoczesnego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub też nieprzestrzegania przez chorego diety niskosodowej. U chorych z niewydolnością serca czy też z upośledzoną funkcją nerek obserwuje się występowanie oporności na tiazydy. Można ją próbować przełamać, stosując leczenie skojarzone z zastosowaniem diuretyków pętlowych lub diuretyków z innych grup, nie zapominając o wcześniejszym ograniczeniu sodu w diecie. U chorych z niewielkimi obrzękami podaż sodu w ciągu doby nie powinna przekraczać 100-120 mmol, natomiast u osób z opornymi na leczenie obrzękami ilość przyjmowanego sodu powinna być jeszcze bardziej ograniczona i nie przekraczać 75-100 mmol/dobę.

Warto wspomnieć o potencjalizacji działania tiazydów w przypadku jednoczesnego ich podawania z diuretykami pętlowymi, jak również o kumulacji soli litu pod wpływem tiazydów, co może mieć znaczenie u chorych przyjmujących te związki z powodu depresji. Ponadto, należy pamiętać o nasileniu toksyczności digoksyny w warunkach hipokaliemii związanej z terapią tiazy-dami oraz o osłabieniu ich działania w przypadku stosowania wspomnianych wcześniej niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Podsumowując, można stwierdzić, że leki tiazydowe charakteryzują się wysoką skutecznością terapeutyczną, dogodnym dla chorego dawkowaniem (najczęściej raz na dobę), ułatwiającym współpracę z pacjentem, ponadto nie bez znaczenia jest niski koszt terapii tymi lekami.