P1231232

1. Siateczka śródplazmatyczna

2    Aparaty Golgiego

3    Szlak pęcherzykowy

4    Cytoszkielet

Teoria inwaginacyjna mówi o tym, że niektóre organella komórkowe powstały przez wpuklenie błony cytoplazmatycznej Są to organella błonowe, do których zaliczamy m. in. sieteczkę śródplazmatyczną i aparat Golgiego.

Siateczka śródplazmatyczna- w komórce zwierzęcej jest jej dużo, w stosunku do błony cytoplazmatycznej danej komórki jest ona 20-30x dłuższa. Tworzy cysterny i kanaliki wewnątrz komórek. Jej ilość jest zależna od funkcji komórki. Jeżeli komórka produkuje dużo białka, wówczas siateczki jest więcej, szczególnie, gdy białko to jest wydzielane na zewnątrz. Dzieli się na szorstką i gładką. Podział zależy od tego, do której przyczepiają się rybosomy podczas biosyntezy białka. Rybosomy przyłączają się tylko wtedy, kiedy zachodzi biosynteza, kiedy się kończy- robosom odłącza się od siateczki.

Skład lipidowy siateczki szorstkiej i gładkiej jest bardzo podobny. Cechą różniącą je (gdy nie ma rybosomów) jest zawartość białek.

Siateczka śródplazmatyczna gładka Stś1<

Jest zaangażowana w syntezę wielu rodzajów lipidów: triglicerydy, glikolipidy, fosfolipidy, cholersterol, steroidy.

komórki koty nadnerczy i śródmiąższowe jądra (produkujące testosteron)

Zawiera enzymy odtruwające przy działaniu leków lub toksyn. Ilość siateczki w komórkach organizmu poddanego leczeniu, wzrasta. W razie zapotrzebowania organizmu na enzymy, zwiększa się ilość kanalików, przez co zmniejsza się ilość siateczki szorstkiej.

P450- enzym odtruwający, do neutralizacji alkoholu

S. gładka dominuje w komórkach mięśniowych, gdzie zw. jest siateczką sarkoplazmatyczną.

W siateczce tej magazynowany jest wapń. W świetle tej siateczki jest duże stężenie wapnia, dochodzące do 5 mikromoli. Wapń jest niezbędny do skurczu mięśnia.W siateczce połączony jest z białkiem. Białko łączące wapń to kalretikulina. Jedno białko łączy kilka jonów wapnia.

Siateczka śródplazmatyczna szorstka Odpowiedzialna za tworzenie błon cytoplazmatycznych.

Proces syntezy białka rozpoczyna się od rybosomów, w trakcie syntezy nowopowstające białko, dzięki odcinkom sygnałowym wnika do światła siateczki (aminokwasy połączone wiązaniami peptydowymi). Dalsze procesy maja miejsce już w siateczce. Uczestniczą w tym enzymy wbudowane w błonę siateczki. Białka te ulegają glikozylacji, tworzone są mostki siarczkowe, dochodzi do pofałdowania, składania jednostek. (Jednostką jest np. tubulina składajaca się z dwóch podjednostek alfa i beta)

Chaperony- białka błony cytoplazmatycznej siateczki, które chronią przed przedwczesnym pofałdowaniem peptydu. Zbyt wczesne pofałdowanie prowadzi do powstania "agregatów" białkowych które nie nadają się do niczego.

Białko niepofałdowane, które nie podlega glikozylacji zostaje zatrzymane i "naprawione" jeśli to jest możliwe, a jeśli nie, ulega degradacji.

Kalneksyna- białko integralne błony, odwrócone stroną katalityczną w stronę światła i wychwytuje i zatrzymuje nieprawidłowo pofałdowane białka. "Kontroler jakości cząsteczek białek".

Znaczenie glikozylacji

Glikozylacja wpływa na utrwalenie konformacji czynnościowej, chroni przed proteolizą. (Ostateczna błona lizosomu jest silnie zglikozylowana [ma dużo reszt cukrowych] w związku z czym światło lizosomu i enzymy hydrolityczne nie dotykają do białek błony, chroni to białko przed strawieniem) Glikozylacja zaczyna się w siateczce śródplazmatycznej a dalsze jej etapy przebiegają w aparacie Golgiego.

Zwiększa rozpuszczalność białek i obniża napięcie powierzchniowe błony komórkowej. Wpływa na asymetrię błony (z jednej strony są reszty cukrowe, z drugiej ich nie ma)