P2050827

isic Af_t w zatf

i za\

litów

V

je 11

iac.:

d₆₀ — średnica cząstek, fctórych wraz z mniejszymi w gruncie jest 60% (masy),

d,o — średnica cząstek, których wraz z mniejszymi w gruncie jest 10% (masy).

Średnice d₆₀ i d_l0 wyznaczamy, prowadząc na wykresie uziarnienia od punktów 60 i 10 (na prawej podziałce) proste równoległe do osi odciętych, a także do przecięcia się z krzywą uziarnienia danego gruntu, i następnie rzutując otrzymane punkty przecięcia na oś odciętych.

Wartość U określa stopień różnoziarnistości badanego gruntu.

Gdy U jest < 5 — grunt jest równoziarnisty (np. piaski wydmowe, lessy), gdy 5 < U ś 15 —grunt jest róinoziarnisty (np. gliny holoceóskie), gdy U > 15 — grunt jest bardzo różnoziarnisty (np. pospółki i gliny zwał' Powiązanie stopnia różnoziarnistości z pochodzeniem geologicznym gruntu un wia pośrednie wnioskowanie o cechach mechanicznych gruntu, np. pospółki wałowe są prawie zawsze ostrokrawędziste, co powoduje, że ich kąt tarcia wewnętrznego 0 jest większy od d> utworów rzecznych.

Pospółki zwałowe najczęściej są dobrze zagęszczone, a więc są doskonałym podłożem budowlanym.

Przykład

Wyznaczyć zawartości poszczególnych frakcji i wskaźnik uziarnienia U piasku gliniastego podanego na rysunku 4.7.

Wyznaczamy punkty przecięcia się krzywej uziarnienia piasku gliniastego z pionowymi, prostymi, rozgraniczającymi zakresy poszczególnych frakcji (średnicy 0,05 i 0,002 mm) oraz prowadzimy poziome linie (kredkowane) do podziałki z prawej strony wykresu. Otrzymujemy 33% i 6%.

Zestawienie poszczególnych frakcji:

-    piaskowej (2-rO,05 mm) 100—33    67%,    (?

—    pyłowej (0,05-f-0,002 mm) 33 — 6 = 27%,    ^

ilowej ( < 0,002 mm)    6 — , 6%,

razem 100%.

Sprawdzamy na trójkącie Fereta (rys. 4.5), czy grunt jest piaskiem gliniastym. Na podziałce z lewej strony trójkąta oznaczamy punkt odpowiadający 67%, a na podstawie trójkąta punkt 27%; prowadzimy przez te punkty proste (kreskowane) do przecięcia się. Otrzymany punkt leży w obszarze piasku gliniastego.

Następnie wyznaczamy d₆₀ i d_l0. Na rysunku 4.7 prowadzimy linie poziome, odpowiadające 60 i W (według prawej podziałki), do przecięcia z krzywą uziarnienia piasku gliniastego. Punkty przecięcia rzutujemy na oś odciętych i odczytujemy:

dfrfj = 0,16 i dio = 0,006 mm Wskaźnik uziarnienia wynosi więc:

■

■

wilgofl

Ipaflt

) m

0,16

U N —-« 27

0,006

Piasek gliniasty jest bardzo różnoziarnisty, a jeżeli zawiera i węglan wapnia, powinien być utworem zwałowym. Musi to jednak być ?prawdzone na podstawie interpretacji geologicznej.