P6030078

5. Zakłady budżetowe:

a)    mogą otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe, podmiotowe i celowe;

b)    zobowiązane są wszystkie uzyskane dochody odprowadzić na rachunek budżetu państwa;

c)    zobowiązane są wszystkie uzyskane dochody odprowadzić na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

d)    pokrywają swoje wydatki z przychodów własnych.

Odpowiedź: a) i d)

Pomimo że zakłady budżetowe same finansują własną działalność - odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania i pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych (art. 19 FinPubU) - to jednak mogą być dotowane z określonego budżetu. Zgodnie z art. 19 ust. 7-9 są to rodzaje dotacji wymienione w odpowiedzi „a". Ponadto została przewidziana również możliwość przyznawania jednorazowej dotacji na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Jednak ten rodzaj finansowego wsparcia można zaliczyć do trzech z wspomnianych rodzajów dotacji.

6. Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele:

a)    stanowi podstawę roszczeń w zakresie wszystkich wydatków z budżetu państwa na rzecz jednostek samorządu terytorialnego (JST);

b)    stanowi podstawę roszczeń JST, ale tylko w zakresie subwencji udzielanych z budżetu państwa;

c)    stanowi podstawę roszczeń osób trzecich wobec państwa;

d)    stanowi podstawę zobowiązań państwa wobec osób trzecich.

Odpowiedź: b)

Zamieszczenie poszczególnych kwot w budżecie państwa po stronie dochodów i wydatków ma charakter planowy-prognostyczny. Oznacza to, że Rada Ministrów i minister finansów w toku prac nad projektem ustawy budżetowej, zakładają określone wielkości dochodów i wydatków na podstawie pewnych prognoz (sytuacji społeczno-gospodarczej, wskaźników makroekonomicznych etc.) oraz przepisów prawnych dotyczących środków publicznych (np. ustaw podatkowych). Planowanie budżetowe jest bardzo złożonym procesem, niejednokrotnie obarczonym błędami, nie tylko z powodu czynnika ludzkiego, ale również ze względu na nieprzewidywalność różnorodnych wydarzeń. Im większy zakres operacji zachodzi w danym funduszu (budżet państwa jest największym funduszem finansowym), tym trudniej o precyzyjne określenie dochodów i wydatków. Budżet też nie stanowi podstawy prawnej do określania i poboru danych dochodów. Wobec tego ustawodawca w art. 27 FinPubU określił, iż wielkości zawarte po stronie wydatkowej i dochodowej nie stanowią podstawy roszczeń ani zobowiązań państwa wobec osób trzecich czy roszczeń tych osób wobec państwa. Zasada ta może być określona jako zasada nieroszczeniowości. Wyjątkiem od zasady są wydatki na subwencje dla JST.

7. Dotacja:

a)    jest bezzwrotna;

b)    jest udzielana przez organ publicznoprawny tylko i wyłącznie na rzecz innego organu publicznoprawnego;

c)    może być udzielana podmiotom prywatnym, np. przedsiębiorcom;

d)    jest określona kwotowo.

Odpowiedź: c) i d)

Dotacja jest to zwrotna pomoc finansowa udzielana przez związek publicznoprawny innemu podmiotowi, niekoniecznie o tym samym statusie.

Dotacje mogą być udzielane zarówno przez związek publicznoprawny na rzecz innego związku publicznoprawnego (np. dotacje przekazywane z budżetu państwa dla JST - art. 69 ust. 4 FinPubU), jak również podmiotom spoza sektora finansów publicznych, np. przedsiębiorcom - art. 76, fundacjom i stowarzyszeniom - art. 71 ust. 1.

Druga cecha dotacji - zwrotność - oznacza, że należy ją oddać do budżetu, z którego została udzielona pod pewnymi warunkami:

-    gdy została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem w całości lub w części (w tym ostatnim przypadku zwrotowi podlega ta część, która została wykorzystana niezgodnie);

-    gdy nie została wykorzystana w przewidzianym terminie lub po upływie danego roku budżetowego;

-    gdy została pobrana w nadmiernej wysokości (w tym przypadku zwrotowi podlega część dotacji pobrana w nadmiernej wysokości). Wysokość dotacji jest ustalana w określonej liczbowo kwocie.

Ustawa o finansach publicznych wyróżnia w art. 69 ust. 4 trzy rodzaje dotacji: podmiotową, przedmiotową i celową.

8. Subwencja:

a)    udzielana jest co do zasady przez organ publicznoprawny na rzecz Innego organu publicznoprawnego;

b)    jest określona procentowo;

c)    może być udzielana przedsiębiorcom prywatnym;

d)    jest bezzwrotna.

Odpowiedź: a), b) i d)

Subwencja również jest formą wsparcia finansowego, co nie oznacza, że nie wykazuje w stosunku do dotacji żadnych różnic.

Po pierwsze, subwencja może być przekazywana przez związek publicznoprawny tylko na rzecz innego związku publicznoprawnego, np. subwencje ogólne przekazywane do budżetów JST przez państwo - art. 63 ust. 1 pkt 2, art. 69 ust. 2 pkt 1 FinPubU. Pewnym wyjątkiem, a nawet błędem ustawodawcy, było zaliczenie do tej grupy wydatków z budżetu państwa w postaci subwencji dla partii politycznych (art 63