PA121017

Stylistyk* a nauka o lekkie 46

uwag? na różne znaczenia terminu wartość: jedno związane z teorią de Saussure’a, który w ten sposób wskazywał na miejsce jednostki I s>^astemie języka (por. słynny przykład z jednostkami monetarnymi), drogie, jak pisze Greimas, niedalekie od wartości-oceny, pojmowanej aksjologicznie i właściwej semiotyce. W stylistyce używa się też terminu wartość (barwa, indeks) jako wskaźnika przynależności do określonego stylu. Wprowadzanie terminu wartość w związku z oceną mogłoby sugerować, że są style dobre i złe. Z pewnością łączy się z pewną grupą tekstów zideologizowanych, w których takie oceny są dokonywane. Do tej kwestii jeszcze powrócę.

Nowym momentem we wspomnianej rozprawie jest ponadto silniejsze akcentowanie funkcji pragmatycznych tekstu. Głównym przykładem ilustrującym przekonanie, że „znajomość konfiguracji cech z różnych poziomów organizacji komunikatu może mieć duże znaczenie przy rozpoznawaniu pewnych wzorców tekstowych |...|. Są to zjawiska obejmowane dawniej ogólnikowym terminem stylizacja [...), rozpoznawane |...| w ramach tzw. badań intertekstualnych"¹⁰. Autorka ilustruje to zagadnienie konkretnymi tekstami, dokonując głębokiej analizy poematu Z. Bieńkowskiego Wstęp do poetyki, wykorzystującego wzorzec litanii. Oprócz omawianej tu pracy T. Dobrzyńskiej w zbiorze Styl i tekst znajduje się wiele innych artykułów poruszających problemy zasygnalizowane w tytule zbioru.

Trzeba też wspomnieć jeszcze o innym artykule Dobrzyńskiej, którego tytuł wskazuje na poruszany przez nią problem Od zamkniętego tekstu do nieskończoności (uwagi przy lekturze wiersza A. Mickiewicza ęAryman t Ominą*”)¹¹.

Propozycje nowych problemów wynikających z uchodzących na siebie zakresów zainteresowań badawczych stylistyki i teorii komunikacji znajdujemy w cytowanej książce A. Duszak. która do rozważań wprowadziła pojęcia bezpośrednich i pośrednich strategii komunikacyjnych, znajdujących swe odbicie w formie językowej, która może wskazywać na ludzkie intencje komunikacyjne w sposób mniej lub bardziej bezpośredni (problem intencji wymagałby osobnego omówienia). Jfcr-min M bezpośredni pisze autorka używany jest dla komunikatu językowego, którego forma jasno wyraża intencje autora - jego potrzeby.

^M Dobnyfttki, Trfat 4 »t*f, t. 25.

IW. .    . - - ----