PICT6435

znlc/Jią. Jednak trudności we właściwym doborze równoważnych grup p,. względem podstawowych cech społecznych uczniów jest podstawową wadą te techniki eksperymentalnej.

c) Technika grup rotacyjnych (technika krzyżowa)

Technika grup rotacyjnych różni się od techniki grup równoległych. Poleją ona na przemiennym wprowadzaniu czynnika eksperymentalnego, raz do grupy eksperymentalnej, drugi raz do grupy kontrolnej. Dzięki temu wyrównuje się braki związane z równoważnym doborem osób do badań. Technika rotacji wy. maga stosowania tych samych zabiegów organizacyjnych i metodologicznych co technika klasyczna. Różni się od niej tym. 1/ uwzględnia wzajemną wymianę funkcji między grupami. Oznacza to. że ta sama grupa badawcza, raz jest grupą eksperymentalną drugi raz kontrolną, tzn zmienia swoją funkcję. Kaźdi z grup jest w stosunku do drugiej grupy, układem odniesienia. Dzięki rotacji grup. możliwa jest skuteczna izolacja zmiennych mogących wpływać na końcowy wynik eksperymentu. Technikę rotacji przedstawia tabela 5.

Tabela 5. Schemat techniki rotacji

Grupa	Etap I	Etap II
Grupa 1	Czynnik eksperymentalny
Grupa II		C/vnnik eksperymentalny

Pierwszy etap eksperymentu przeprowadzanego techniką rotacji jest tak sam jak w przypadku techniki grup równoległych. Oznacza to, że tzw. grupa eksperymentalna - Ex poddana jest oddziaływaniu czynnika eksperymentalnego (Cx). W drugim etapie, grupy zmieniają się rolami, tzn. grupa eksperymentalna staje się grupą kontrolną, zaś kontrolna grupą eksperymentalną, która poddawana jest oddziaływaniu czynnika eksperymentalnego (C.\). Pomiary początkowe i końcowe są w lej technice dokonywane dwukrotnie, tj. w 1 i II etapie badań, co ilustruje tabela 6.

Tabela 6. Techniki rotacji w metodzie eksperymentalnej

Technika rotacji jest doskonalsza i bardziej poprawna metodologicznie ckI poprzednio omówionych technik. Przede wszystkim eliminuje trudnośa związane z wpływem czynników pozaekspcrymcntalnych na badane zjawisko Badacz nic napotyka na trudności związane z doborem dwóch w miarę wyrównanych grup lub klas. Ponadto technika ta umożliwia prowadzenie zajęć dydaktycznych w grupach, w których prowadzony jest eksperyment przez tego samego nauczyciela. Tym samym eliminuje się ewentualny wpływ nauczycieli na wyniki eksperymentu. Nic jest jednak pozbawiona wad Zaliczyć do nich należy trudność w przeprowadzeniu eksperymentu w normalnych warunkach funkcjonowania szkoły. Jest ponadto uciążliwa i czasochłonna, co powoduje, ze jest rzadko stosowana w badaniach pedagogicznych.

dla 1 etapu: P₄ - P? > Pj - Pf, dla II etapu: Pj - Pj > P₆ - Pj

(P₄ + P₅) - (P, + P₆) d.

Na podstawie tak dokonanych por., i arów można stwierdzić, czy końcowe rezultaty badań w grupach eksperymentalnych są czy też nie są wynikiem działania czynnika eksperymentalnego. Jeżeli uzyskany wynik w grupach eksperymentalnych jest każdorazowo wyższy niż w grupach kontrolnych, to różnica j«t skutkiem oddziaływania czynnika eksperymentalnego ,.Cx”.

d) Technika Solomona

Obliczanie wpływu wprowadzonego czynnika eksperymentalnego na badane zjawisko, można w tej technice dokonać dwoma sposobami. Pierwszy polega na porównywaniu wyników z badań w obu badanych grupach „A" i „B”po I i 11 etapie badań. Jeżeli przyrost wiedzy lub umiejętności jest większy w grupach eksperymentalnych niż w grupach kontrolnych, wówczas motany uznać, że występująca różnica jest wynikiem działania czynnika eksperymentalnego. Wynik ten obliczamy wg wzoru:

Drugi sposób polega na dodaniu przyrostu wyników z badań dla I i U etapu oddzielnie dla grup eksperymentalnych tj (P_; • 1\<) i oddzielnie dla kontrolnych (P» + \\) a następnie odjęcie uzyskanych wartości wg wzoru:

Techniką eliminującą niektóro słabe strony poprzednio omówionych technik eksperymentalnych jest technika czterech grup zwana od jej twórcy techniką Solomona. Jest ona połączeniem techniki dwóch grup równoległych w jej klasycznej postaci. z jednoczesnym dodatkowym wprowadzeniem do badań dwóch dodatkowych grup eksperymentalnej i kontrolnej, w których nic przeprow adza się pomiaru wstępnego, lecz tylko pomiar końcowy. Jedną, z dodatkowo wprowadzonych do badań grup poddaje się oddziaływaniu tego samego czynnika eksperymentalnego, co w grupie eksperymentalnej. Można powiedzieć, iż technika Solomona składa się z czterech grup, wśród który ch dwie są grupami eks-