P1010032 (2)

< /u nmm prauwnw*

Kobiety należ) przygotować na to, że mimo psychnprolilaktyki bóle mogą być silne, że może okazać się konieczne stosowanie lęków łagodzących ból lub znieczulających (np. docięcia cesarskiego). Niektóre kobiety mogą czuć się zawiedzione, że me podołały trudom naturalnego pomiit. Zaw iodła wtedy nic rodząca, lecz osoba prowadząca psychoprofilaktykę.

Należy stwienkić: im skuteczniejsze jest przygotowanie psychoprofilaktycznc, tym mniejsze będzie zużycie Icków przcciwbólo-I wych.

Poród bez stresu (wg Lcboycra) nic ma na celu ułatwienia porodu matce, lecz jest podporządkowany przede wszystkim interesowi dziecka podczas porodu i bezpośrednio po porodzie. Tc myśli przewodnie przejęło wielu położników - spokojna atmosfera na sali porodowej, przyćmione światło nad łóżkiem porodowym, a możliwie szerokie wsparcie udzielane jednostce matczyno-plodowcj już na sali porodowej jest wynikiem tych rozważań.

Pozytywne nastawianie (wg Lamazc’a), w pierwotnej lub zmienionej formie, jest treścią obecnie wielu wykładów na temat psychoprofi-laktyki. Odprężenie i skupienie uwagi na ćwiczeniu oddychania, z włączeniem do tego osoby towarzyszącej (partnera), umożliwiają odwrócenie uwagi od bólu.

Skuteczność psychoprofilaklyki zależy od:

•    motywacji ciężarnej do nauki.

•    możliwości zastosowania prezentowanych technik.

•    motywacji i wrażliwości personelu.

•    prawidłowego przebiegu porodu.

Akupunktura, przezskóma elektryczna stymulacja nerwów

Akupunktura skutecznie stosowana w nie-fannakołogkznym łagodzeniu bólu w okresie rozwierania: zastrzeżona jest dla mających doświadczenie w tej dziedzinie, którzy odbyli dodatkowe szkolenia. Należy przygotować rodzącą na to, że mimo akupunktury bóle mogą być

czasem trudne do zniesienia i konieczne będzie użycie Icków przeciwbólowych.

Przezskóma elektryczna stymulacja nerwów Jest to nieinwazyjna metoda aparaturowa. pod. czas której czuciowe receptory skóry drażni się przez clcktrostymulację. Natężenie impulsów może być regulowane przez samą rodzącą. Są doniesienia o skuteczności tej metody we wcós. nvm okresie rozwierania, jej zastosowanie ma zmniejszać w tym czasie użycie Icków przeciwbólowych.

Farmakologiczne uśmierzanie bólu

Podstawy W łagodzeniu bólu i znieczulaniu należy uwzględnić fizjologiczne zmiany adaptacyjne organizmu występujące podczas ciąży i porodu: 1. Należy unikać zaburzeń wymiany gazowej między ciężarną a płodem i zaburzeń ukrwicnia macicy lub łożyska. 2. Należy uwzględnić przemianę leków u płodu.

Leki przeciwbólowe (leki łagodzące ból, analgetyki) dzieli się według punktu działania (dawniej stosowano niewłaściwy podział na leki działające ośrodkowo i obwodom)), siły działania (silne lub słabe, podział także niewłaściwy, ponieważ zależny od wskazań) lub od rodzaju Icków (obecnie preferowany):

•    Analgetyki nieopioidowe. częściowo działają obwo-dowo (hamowanie biosyntezy mediatorów stanu zapalnego, np. prostaglandyn, przez niesteroidowc leki przeciwzapalne), częściowo działają przez mechanizmy ośrodkowe; często mają działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne (przeciwzapalnie nic działają mctamizol i paracctamol).

•    Analgetyki opioidowe, działają m.in. 3 receptory opioidowc (receptory 6. k, p i ich podtypy. p. niżej) na przetwarzające ból receptory w mózgu i rdzeniu kręgowym; prototypem jest morfina.

•    Analgetyki specjalne. Niektóre rodzaje bólu wymagają specjalnego leczenia: nitrogliceryna w napadzie dusznicy bolesnej i częściowo w kolkach brzusznych (p. niżej), pilokarpina w napadzie jaskry. sumatriptan w napadzie migreny.

Podczas porodu przeważa zwalczanie bólu za pomocą: 1) analgetyków opioidowych, wśród których preferowana jest petidyna, 2) znieczulanie za pomocą podtlenku azotu.

podawany z powietrzem są łatwe w użyciu (rodząca przyjmuje je przez maskę inhalacyjną). Szybkie działanie'.

■ Moment rozpoczęcia inhalacji: inhalację podtlenku azotu rozpocząć 50-60 s przed szczytem skurczu!

Znieczulenie przewodowe

Definicja. Blokada nerwu lub przewodnictwa; rodzaj miejscowego znieczulenia z użyciem środka miejscowo znieczulającego na przebiegu nerwu. Powszechnie stosowane jest:

■    znieczulenie zewnątrzoponowe, ciągle lędźwiowe znieczulenie zewnątrzoponowe (-» ośrodkowa blokada nerwów, znieczulenie rdzeniowe).

■    znieczulenie nemu sromowego (-* obwodowa blokada nerwu).

Znieczulenie zewnątrzoponowe przez cewnik (ryc. 7-71). Nakłucie przestrzeni międzykręgo-wej Lj-1.₄ lub L.-Lj i wprow adzenie cewnika.

Zniesienie bólu następuje po podaniu środka znieczulającego (dawka: 10 ml 0,2% topiwa-kainy. Naropin. z 40 [tg fenlanylu). stosowa ne także do operacji pochwowych i cięcia cesarskiego (dania: 20-30 ml 0.75% ropi-wakainy, Naropin, z 30-50 gg (entanyłu).

31 znieczulenie przewodów: zcwnąlrzopo-nowc. zewnątrz.oponowe sterowane przez rodzącą, skojarzone znieczulenie rdzenio-wo-zewnątrzoponowc, znieczulenie nerwu sromowego.

Petidynn (Dolantin) jest syntetycznym analgetykiem opioidowym działającym na receptory \l

Wskazania

■ Podczas porodu: bóle rodzącej, zwiotczenie szyjki macicy.

Działania niepożądane. Depresyjne działanie] na układ oddechowy płodu zależy od: V) czasu, jaki upłynął od podania petidyny do momentu porodu, 2) dawki. 3) postaci Icku.

1‘mkiyczna uwaga. Działanie depresyjne na układ oddechowy noworodka jest najsilniejsze 2-3 h po podaniu petidyny.

Inne działania niepożądane. Uczucie przygnębienia, lekka tachykurdia (zwiększone zużycie tlenu przez mięsień sercowy), uwolnienie histaminy (często występuje swędzenie w miejscu wstrzyknięcia i wzdłuż żyły), rzadko pełny obraz reakcji alergicznej ze wstrząsem, skurcz oskrzeli.

Dawkowanie. 50 mg domięśniowo podczas rozwiniętej czynności skurczowej, ewentualne powtórzenie dawki po 4 h. Maksymalna dawka dobowa: 100 mg.

Mechanizm działania. Morfinopodobne działanie agonistycznc na ośrodkowe i rdzeniowe receptory p, rozkurczowe działanie na drogi rodne, niewielkie zaparcia.

Farmakokinetyka. Początek działania po 4 -10 min. maksymalne działanie po 1 h, czas działania 3-5 li, czas wydalaniu 3-4 h. Norpetidyna jest metabolitem powodującym drgawki (drżenia, skurcze) o długim czasie wydalania (> 15 h).

Środki uspokajające i przecłwlękuwc (np. pochodne benzodiazepiny) nie powinny być stosowane prze-ciwbólowo ze względu na wielorakie działania niepożądane: depresja układu oddechowego noworodka, trudności w ssaniu, wiotki noworodek (floppy infant).

Znieczulenie wziewne podtlenkiem azotu (gaz rozweselający. NiO). Podtlenek azotu lub cnfluran podawany z tlenem lub ntctoksyfluran

Ułożenie. Rozprzestrzenianie się srmlka znieczulającego w przestrzeni zewnątrzoponowe/ zależy od ułożenia rodzącej, które zmienia się w trakcie porodu, aby uzyskać znieczulenie określonych odcinków rdzenia kręgowego (ryc. 7-71):

■    w okresie rozwierania rodzącą układa się płasko,

■    w okresie wydalania w pozycji półsicdząccj.

Przeciwwskazaniami do znieczulenia zewnątrz oponowego są. choroby neurologiczne, zmiany zapalne w miejscu wkłucia, zaburzenia krzepnięcia, uczulenia na środki miejscowo znieczulające, ciężka hipotonia, hipowoicmia.