resized P1080859

Nukleosom

Jednostką upakowania DNA w komórkach eukariotycznych jest nukleosom. Nukleosom składa się z ośmiu histonów owiniętych DNA (146 pz, 1,8 zwoju). Sąsiadujące nukleosomy połączone są łącznikowym DNA (60 pz).

Nawinięcie DNA na histony skraca długość DNA ok. 7-krotnie.

KcA.waa U?. *v-

ri'.

Chromosom

Chromosom - najbardziej skondensowana forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki

U Eucaryota upakowanie chromosomu uzyskiwane jest głównie dzięki białkom histonowym. u Procaryota w upakowaniu pomagają białka histonopodobne

U Eucaryota chromosomy zakończone są powtarzającymi się sekwencjami nukleotydów tworzących telomery

Telomery i

Telos (te- koniec, meros (pepoQ - część.

Telomery są sekwencjami kończącymi DNA u Eukaryota, są one niezbędne dla utrzymania stabilności chromosomów.

Telomery zawierają konserwatywne ewolucyjnie, krótkie sekwencje bogate w GT, powtarzające się wielokrotnie.

U człowieka sekwencją taką jest 5'-TTAGGG-3’. Telomery nie są upakowane w postaci nukleosomów, mają strukturę poczwórnej helisy (DNA zorganizowane jest w postaci pętli).

Solenoid

Kolejne nukleosomy owinięte są w strukturę solenoidu nukleosomów/zwój) Struktura solenoidu stabilizowana oddziaływanie pomiędzy histonami H1

Chromatyna - kompleks DNA , białek (h,stanowych , n,eh,stanowych)

(6

jest przez

Chromosomy metafazowe

U eukariotów chromosomy można obserwować jako odrębne struktury jedynie podczas podziału (chromosomy siostrzane po replikacji).

N I!	3 5'
1
		j|:j	n
11	ifS		II
me*a-		ałtn>

oort-yczny

Telomery 2

W nici opóźnionej nie ma możliwości przyłączenia startera poza końcem sekwencji i dlatego ostatnie 8-12 zasad nie zostaje zreplikowanych

U ssaków długość telomerów przy narodzinach wynosi 6 - 10 kpz, długość ta ulega skróceniu w komórkach somatycznych przy każdym kolejnym podziale komórkowym.

Długość telomerów nie zmienia się w komórkach płciowych, macierzystych, szpiku kostnego Dzieje się ta dzięki telomerazie (zmodyfikowanej odwrotnej transkryptazie), która do końca 3’ dołącza dodatkowe nukleotydy.