RZS (10)

10

■    Po przejściu z krzesła na łóżko chory powinien się położyć na wznak, w pozycji prawidłowej

i pozostać w tej pozycji przez dłuższy czas. Długotrwałe siedzenie na krześle w ciągu dnia doprowadza do powstania przykurczów w stawach kończyn dolnych.

■    Chory nie powinien również siedzieć na łóżku ze zgiętymi kończynami dolnymi i stopami opartymi o materac.

Zapobieganie powstawaniu przykurczów w stawach i usuwanie już istniejących jest naczelnym zadaniem personelu

usprawniającego chorych na r.z.s.

Dlatego od chwili rozpoznania tej choroby konieczna jest ścisła współpraca reumatologa z ortopedą.

■    Okres dużego zaostrzenia r.z.s. jest dla chorego szczególnie niebezpieczny gdyż przyjmuje on wówczas pozycje przeciwbólowe, sprzyjające powstawaniu przykurczów w stawach.

■    Przebywanie w łóżku nie może być równoznaczne z bezczynnością ruchowa, mimo niechęci chorych do wykonywania nawet prostych ćwiczeń.

■    Ćwiczeń nie należy rozpoczynać we wczesnych godzinach porannych, ponieważ chorzy na r.z.s. są wówczas najmniej sprawni i ćwiczą niechętnie ze względu na przykro odczuwaną tzw. „poranną sztywność stawów", która mija po rozpoczęciu wykonywania codziennych czynności.

* Pozostając w łóżku chory powinien wykonywać kilka razy dziennie ćwiczenia oddechowe, brak ruchu powoduje bowiem powierzchowne oddychanie, a więc upośledzenie wentylacji płuc.

■    Usprawnianie narządu ruchu rozpoczynamy niezwłocznie stosując ćwiczenia bierne, izometryczne oraz przechodząc w miarę ustępowania bólów do ćwiczeń wspomaganych-prowadzonych oraz czynnych wolnych.

□    Ćwiczenia bierne mają u chorych na r.z.s. głównie na celu przezwyciężenie lęku przed ruchami w stawach, a więc zapoczątkowanie czynnej aktywności ruchowej.

□    Bardzo ważne są ćwiczenia usprawniające funkcję rąk.

□    Nie wolno wykonywać ruchów w stawie objętym ostrym procesem zapalnym, ponieważ istnieje wówczas wskazanie do krótkotrwałego jego unieruchomienia (przeciętnie na okres 3—4 dni).

□    W czasie unieruchomienia stawu chory wykonuje ćwiczenia izometryczne mięśni oraz ruchy w stawach nie objętych unieruchomieniem.

□    Po zakończeniu unieruchomienia rozpoczyna się ćwiczenia od ruchów biernych w stawie, przechodząc - w zależności od stanu miejscowego i siły mięśni - do ćwiczeń czynnych w odciążeniu oraz czynnych wolnych.

□    Nad łóżkiem dobrze by było umocować metalową szynę, do której przytwierdza się bloczki. Umożliwia to wykonywanie ćwiczeń w odciążeniu oraz samowspomaganych.

□    Przymocowana do łóżka od strony stóp chorego sznurowa drabinka ułatwia mu siadanie lub zmianę pozycji w łóżku.

□    Ruchomy pulpit przy łóżku ułatwi - spożywanie posiłków, pisanie i czytanie

□    Leczenie fizykoterapeutyczne polega na:

- stosowaniu krioterapii na stawy objęte ostrym procesem zapalnym,