skanuj0007

brak jest grzebienia na mostku). U kury w części dogłowowej mostek przechodzi w trzy wyrostki, natomiast w części doogonowej znajdują się wcięcia mostkowe, które dzielą mostek na trzy wyrostki, z których środkowy jest najdłuższy i stanowi przedłużenie grzebienia mostka. U kaczki i gęsi wcięcia mostkowe zamknięte są poprzecznym więzadłem [6]. Mostek jest jedną z największych kości szkieletu ptaka. U kury w wieku do 3 miesięcy tylny koniec mostka wykazuje spoistość chrząstkową, jest miękki, elastyczny i daje się łatwo zginać. Natomiast u starszych ptaków następuje całkowite skostnienie mostka.

Pas barkowy ptaka tworzą trzy parzyste kości: łopatka, kość krucza i obojczyk. Kość krucza jest najgrubszą kością pasa barkowego ptaków i łączy się z łopatką za pomocą chrząstki, która wraz z kośćmi tworzy panewkę stawu barkowego. Obojczyk jest zrośnięty jednym końcem z kością kruczą i łopatką, a drugim końcem z drugostronnym obojczykiem, tworząc tzw. widełki (furcu-la). Skrzydła zbudowane są z kości ramieniowej oraz z kości przedramienia (promieniowej i łokciowej). Przy główce kości ramieniowej znajduje się otwór prowadzący do ramieniowej zatoki powietrznej. Staw łokciowy ptaków, podobnie jak staw kolanowy, ma rzepkę. Dalszy, końcowy odcinek skrzydła składa się z nadgarstka, zbudowanego z dwóch kości: dopromieniowej i dołok-ciowej oraz kości śródręcza i palców.

Obręcz miedniczna zbudowana jest z trzech parzystych kości: biodrowej, kulszowej i łonowej. Kości biodrowa i kulszowa zrastają się z miedniczną częścią kręgosłupa, tzw. kością lędźwiowo-krzyżową i tworzą sklepienie jamy miednicy. Kończyna tylna ptaków składa się z dużej (grubej) kości udowej, kości podudzia i kości stopy. Kość udowa jest całkowicie otoczona mięśniami, a dopiero staw kolanowy jest widocznym odcinkiem tej kości. Podudzie ptaków jest zbudowane z silnie rozwiniętej kości piszczelowej i uwstecznionej umniejszonej) kości strzałkowej. Górny koniec śródstopia jest połączony z koś-:ią piszczelową stawem skokowym, w którym dokonuje się cięcia podczas >bróbki poubojowej tuszek drobiowych. Kości śródstopia są połączone z kość-ni stępu, a następnie z pierwszymi członami drugiego, trzeciego i czwartego >alca. Szczególnie silne nogi są wykształcone u strusia; każda z nich ma tylko wa palce, co jest wyjątkiem u ptaków. Większy palec strusia jest odpowiedni-iem palca środkowego innych ptaków. Jest on bardzo dobrze rozwinięty zaopatrzony w duży pazur o długości ok. 7 cm [2].

W obrębie szkieletu występują połączenia kości w postaci stawów: barko-ego, łokciowego, biodrowego, kolanowego i skokowego. Kości głowy łączą ę za pomocą wcześnie kostniejących szwów.

1.3. UKŁAD MIĘŚNIOWY

ifhemat umięśnienia ptaka pokazano na przykładzie kury (rys. 3.2). Umięśnienie grzbietowe tułowia jest u ptaków słabo rozwinięte, a dobrze wykształcone iOf mięśnie skrzydłowe, czyli piersiowe. Rozróżnia się dwa mięśnie piersiowe

uictneniy umuumii pcaKOW aotnowycH

‘ij

Rysunek 3.2

Umięśnienie kurcząt [6]

1 - mięsień prosty głowy dobrzuszny, 2 - mięsień prosty głowy doboczny, 3 - mięsień prostownik szyi długi, 4 - mięsień złożony, 5 - mięśnie międzypoprzeczne, 6 - mięsień długi szyj, 7 - mięsień piersiowy, 8 - mięsień brzuchaty dośrodkowy, 9 - mięsień płaszczkowy i strzałkowy długi, 10 - mięsień zginacz palcowy stopy głęboki, 11 - mięsień brzuchaty doboczny, 12 - mięsień dwugłowy uda, 13- mięsień skośny brzucha zewnętrzny, 14 - mięsień półścięgnisty, 15 - mięsień zwieracz odbytu, 16 - mięsień łonowo-ogonowy, 17 - mięsień unosiciel odbytu, 18 - mięsień unosidel ogona, 19 - mięsień dwugłowy uda, 20- mięsień napinacz powięzi szerokiej, 21 - mięsień najdłuższy uda, 22 - mięsień łokciowy długi, 23 - mięsień dwugłowy ramienia

0    działaniu antagonistycznym: powierzchniowy (m. pectoralis superficialis)

1    głęboki lub wgłębny (m. pectoralis profundus), przy czym ten pierwszy jest znacznie (kilkakrotnie) większy. Stanowią one obok mięśni nóg największe i najcenniejsze źródło mięsa drobiowego. U gęsi i kaczek masa mięśni piersiowych jest większa niż mięśni nóg, u indyków prawie taka sama, a u kur nieco mniejsza niż mięśni nóg. W przypadku strusi jedynie 30% mięśni znajduje się w części grzbietowej i bardzo słabo umieśnionei klatce Diersiowei (71