skanuj0007

14

Rys. 7.4. Schemat układu mostka Thomsona

Mostek Thomsona posiada rezystor wzorcowyR_W) cztery rezystory nastawne R_t, R.,, R^ , Rą i rezystor Ry o

nieznanej wartości rezystancji.

Warunek równowagi mostka określa zależność:

Rx

- Rw

R?t _{    ~R)Rą

^ra R₄\f+R₃+R₄

(7.7.)

Z powyższej zależności wynika, żc równowaga mostka zależy do rezystancji r przewodu łączącego rezystory Rx i Rw- Ponieważ wartość rezystancji r nie jest znana, to należy ją wyeliminować z równania (7.7.),

określającego równowagę mostka. Dobierając nastawy rezystancji /?._t, R$_tR₄iR₄ tak, by spełniały równanie

R3 Ra

otrzymuje się równowagę mostka, niezależną od wartości r i szukaną rezystancję

Rx=Rw^r-    nm

/(₄

Omawiane mostki znalazły szerokie zastosowanie do pomiarów laboratoryjnych i technicznych. Należy zaznaczyć, że prócz układów mostkowych prądu stałego funkcjonują w technikach pomiarowych m.in. mostki Wiena i Majcwella, zawierające elementy impedancyjne, które są zasilane ze źródeł prądu przemiennego.

7.3. Pomiar rezystancji izolacji

Zgodnie z przepisami eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych rezystancja izolacji przewodów, maszyn i urządzeń elektrycznych powinna hycnie mniejsza niż 1000 R na 1 V napięcia roboczego. Zwykle rezystancja izolacji jest większa i wynosi od kilku do kilkudziesięciu megaomów.

Z upływem czasu użytkowania, zwłaszcza w środowiskach o dużej intensywności narażeń fizyko -chemicznych, materiały izolacyjne pogarszają swoje właściwości (np. maleje ich rezystancja itp.). Dlatego zachodzi konieczność okr esowego sprawdzania wartości rezystancji izolacji. Do pomiaru rezystancji izolacji najczęściej stosowanym przyrządem jest megaomierz induktorowy (rys. 7.5.).

Rys. 7.5. Schemat układu pomiarowego

Przyrząd ten składa się z miernika magnetoelektrycznego ilorazowego (iogometrU) M oraz źródła napięcia -induktora G, tj. prądniczki napędzanej korbką. Induktor może generować napięcie U o wartości 500 V lub 1000 V.

Rezystancja izolacji szukana wyraża się wzorem

^RX=^Rd */(«)>    (⁷-¹⁰>>

gdżie: IG - rezystor dodatkowy ograniczający prąd w cewce miernika. l'(a) - funkcja wychylenia wskazówki miernika.

Cały układ pomiarowy induktora, za wyjątkiem mierzonej rezystancji R\- , znajduje się we wspólnej obudowie.

N. LITERATURA

(11 Dzwonkowski A.: Materiały z wykładów z Elektrotechniki na Wydziale Mechanicznym Politechniki szczecińskiej, lata 1985-1995 (materiały nie publikowane).

[2] Krygier .1.:    Mierniki elektryczne. Pomoce dydaktyczne. Politechnika

Szczecińska, Szczecin 1996.

13 ] Pilawski M.:    Fizyczne podstawy elektrotechniki. Wydanie drugie poprawione.

WSiP, Warszawa 1987.

|4] Przezd/.iecki F.: Elektrotechnika i Elektronika. PWN. Warszawa 1974.