skanuj0007

14

Rys. 7.4. Schemat układu mostka Thomsona

Mostek Thomsona posiada rezystor wzorcowy cztery rezystory nastawne R<, R.,, R^, Rą i rezystor Ry o

nieznanej wartości rezystancji.

Warunek równowagi mostka określa zależność:

Rx

(7.7.)

n ^3 , ^r(^3^4 = y--1 —i ¹—;-“

^4 R₄\f + R₃+R₄

Z powyższej zależności wynika, że równowaga mostka zależy do rezystancji r przewodu lacz-ącego rezystory Rx i Rn• Ponieważ wartość rezystancji r nie jest znana, to należy ją wyeliminować z równania (7.7.),

określającego równowagę mostka. Dobierając nastawy rezystancj i R._t. i? 3, Rą iR₄ tak, by spełniały równanie

r₃ r₄

otrzymuje się równowagę mostka, niezależną od wartości r i szukaną rezystancję

^Rx =%1T'    (⁷-⁹-)

k₄

Omawiane mostki znalazły szerokie zastosowanie do pomiarów laboratoryjnych i technicznych. Należy zaznaczyć, że prócz układów mostkowych prądu stałego funkcjonują w technikach pomiarowych m.in. mostki Wiena i Maxwel!a, zawierające elementy impedancyjne, które są zasilane ze źródeł prądu przemiennego.

7.3. Pomiar rezystancji izolacji

Zgodnie z przepisami eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych rezystancja izolacji przewodów, maszyn i urządzeń elektrycznych powinna być nie mniejsza niż 1000 Q na 1 V napięcia roboczego. Zwykle rezystancja izolacji jest większa i wynosi od kilku do kilkudziesięciu megaomów.

Z upływem czasu użytkowania, zwłaszcza w środowiskach o dużej intensywności narażeń fizyko -chemicznych, materiały izolacyjne pogarszają swoje właściwości (np. maleje ich rezystancja itp.). Dlatego zachodzi konieczność okresowego sprawdzania wartości rezystancji izolacji. Do pomiaru rezystancji izolacji najczęściej stosowanym przyrządem jest mcgaomierz induktorowy (rys. 7.5.).

Przyrząd len składa się z miernika imgnetoelektrycznego ilorazowego (Jogometru) M oraz źródła napięcia -induktora G, tj. prądniczki napędzanej korbką. Induktor może generować napięcie U o wartości 500 V lub 1000 V.

Rezystancja izolacji szukana wyraża się wzorem

^RX ^=Rd '/(«)>

gdzie: Ra - rezystor dodatkowy ograniczający prąd w cewce miernika, l(a) - funkcja wychylenia wskazówki miernika.

Cały układ pomiarowy induktora, za wyjątkiem mierzonej rezystancji R\ , znajduje się we wspólnej obudowie.

S. LITERATURA

111 Dzwonkowski A.: Materiały z wykładów z Elektrotechniki na Wydziale Mechanicznym Politechniki szczecińskiej, lata 1985-1995 (materiały nie publikowane).

[2] Krygier .1.:    Mierniki elektryczne. Pomoce dydaktyczne. Politechnika

Szczecińska, Szczecin 1996.

13 ] Pilawski M.:    Fizyczne podstawy elektrotechniki. Wydanie drugie poprawione.

WSiP, Warszawa 1987.

|4] Przezd/.iecki F.:    Elektrotechnika i Elektronika. PWN. Warszawa 1974.