Ityijunkcję (nazywaną teidysjunkcjąShcffcrn) charakteryzuje następująca matryca:
p . |
Dl_ | |
t |
1 |
0 |
1 |
0 |
t |
0 |
1 |
i |
C • |
0 |
1 |
Dysjuukoju jest więc fałszywo wtedy i tylko wtedy, gdy obydwa jej argumenty są prawdziwo, w pozostałych ir/tcli przypadkach jest ona prawdziwa. A wobec tego, dysjunkeja jssl tównowużiui negneji koniunJccji. Można to ująć w nasię-pnjijcej definicji:
p/q -dr "(PA q)
Jako odpowiednika funkiom dysjunkcji w języku potocznym używać będziemy zwrotu „bądź..., bądź...". Tak więc wypowiedź: „w najbliższych rozgrywkach niisuziwlwo zdobędzie bąd/. Uch Poznań bądź Górnik Zabrze" należy rozumieć w tui sposób, iż wykluczone jest, by zarazem obydwie le drożyny zdobyły misirzoslwo w tych rozgrywkuch; może się natomiast zdarzyć tak, to •żadna z nich mistrzostwo nie zdobędzie.
Symbolem *1" oznaczany bywa lunkior łącznej negacji (nazywanej lukźc obustronną negacją czy jodnoczcanym zaprzeczeniem). Wyrażenie „p-l q" można odczytać: „uni p, oni q". Łączną negację charakteryzuje nustępująca matryca:
p |
plq | |
i |
0 | |
1. |
0 |
«tj |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
i I |
Jule widać, łączna negacjo Jest prawdziwa wtedy i tylko wtedy, gdy obydwa jej argumenty są fałszywe; mitomliwt jest ona fałszywa, gdy przynajmniej jeden z jej mgutnentów jest prawdziwy. Łatwo więc zauważyć, że ląc/Jiu negacja dwóch wyrażeń zdaniowych jest rówhowużna negacji alternatywy łych wyrażeń. Wobec tego można przyjąć następującą definicję:
P~ 1 -df '(pv q>
60
OmMew do*ąd dwtiłłguufcniiłwc tanktory prawdziwościowe nic wyczerpują wszysfldcłl tego rodza>i tanklorów. Ich pełny m»Uiw prezentują następujące utbelc:
P |
Fi |
F2 |
Fa |
■ 4 |
Fs 1 Fu* |
rv |
Fa | |
t |
i |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
' 1 1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
1 1 0 |
t |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 | 0 |
0 |
o 1 |
p |
3. |
Fa |
Fuj |
Fi* |
Ft» |
FW |
Fi« |
Fm |
Fm |
1 |
t |
1 |
0 |
3 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
j |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 | |
0 |
t |
0 |
0 |
1 |
0 |
C |
| |
0 |
0 |
0 |
0 |
I |
1 |
t |
0 |
0 |
0 |
1 |
c |
Fuuktoty' l*2i P<i Ri. IV Fl2. Fis są to odpowiednio funkiory altana tywy (zwykłej), implikacji, dysjuukcji, allonmywy rozłącznej, rówuoważniKci, konluukcjl i łącznej negacji. Sona pozostałych dwuargumeniowych tankloeów prawdziwościowych możJia ująć za pOliwcą następujących definicji:
* lJ](p,<|) "df (P v ~P) A (qv-q)
Fk.(p.<i) “df (P a i>) a (q a -q) i-3(p,q) -drq ->P F<j(plq) -df P A (q V,~q)
Fż(Pfl) “dfqA (pv-p)
Fio(p.q) “Jf ~<i A <pv-p)
Fn(p,<i) ^ *-P A <Tv-q)
Fn(p,q)-dfP A-I|
Fi4(p,q>"df-P a q
Rinktor Fi jest dwuargumentowym fimktoreui vcnun (tworzącym zdunie zawsze prawdziwe), natomiast Fi6 - dwuargumontowym funktorem falsum (tworzącym zdanie zawsze fałszywe), ft tworzy implikację odwrotną (jeżeli q, to p). Wyrażenie „R>(p.qT UWto* odczytać: „p niezależnie oJ lego, czy q czy nic <]”. Analogiczuie możnu odczytać wyłażeniu utworzono przy użyciu fimkto-
61