skanuj0019 (24)

— 35 —

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

Turystyka usługowa - w dobie przemian społecznych oraz ekonomicznych, w dobie ułatwień przy przekraczaniu granic, coraz częstszym motywem wyjazdu staje się chęć skorzystania z różnorodnych usług świadczonych w innej miejscowości lub, co jest szczególnie charakterystyczne, po drugiej stronie granicy. Osoby udają się w podróż po to, żeby skorzystać z usług np. kosmetyczki, fryzjera, a nawet z usług pralniczych i temu podobnych. Głównym motywem są w takich przypadkach niższe wydatki wynikające z istotnej różnicy cen. Znamienne dla turystyki usługowej są również wyjazdy w celu skorzystania z usług medycznych w różnym zakresie i u różnych specjalistów. W takim przypadku mówi się o turystyce medycznej. Dosyć częste stały się w turystyce międzynarodowej wyjazdy do specjalistów stomatologów.

Oprócz wyżej omówionych form turystyki pojawiają się także powszechnie nieakceptowane zjawiska, które można zaliczyć do turystyki. Motywem wyjazdu jest korzystanie z różnych patologicznych zjawisk. Zaliczyć do nich trzeba turystykę seksualną (erotyczną, seksturystykę) i aborcyjną. W niektórych krajach mogą one przybierać formę degradacji moralnej i w konsekwencji prowadzić (mimo okresowych, pozornych korzyści finansowych) do upadku obyczajowości. Na pewno nie prowadzą one do wszechstronnego, zrównoważonego rozwoju regionu przez turystykę. Dysfunkcje występujące przy okazji takich form doprowadzają do szkód, które przez lata trudno jest naprawić. Dostrzega się zjawisko turystyki uzależnień polegające na wyjazdach do miejsc, w których można korzystać z używek i narkotyków. To również bardzo kontrowersyjny aspekt współczesnej turystyki.

Turystyka masowa i alternatywna - niektóre rodzaje turystyki można zaliczyć do turystyki masowej. Są to przede wszystkim turystyka wypoczynkowa i turystyka rozrywkowa, chociaż inne formy także w zależności od nagromadzenia walorów turystycznych mogą być zaliczane do turystyki masowej. Turystyka masowa charakterystyczna jest dla wielkich centrów i regionów turystycznych, gdzie przebywa bardzo dużo turystów. Turystyka alternatywna obejmuje głównie niektóre formy turystyki aktywnej, uprawiana jest z dala od dużych skupisk ludności, na terenach czystych ekologicznie, może być określana jako turystyka łagodna, miękka (soft tourism) w przeciwieństwie do turystyki masowej (hard tourism) (Alejziak, 1999).

Cechy charakterystyczne hard tourism:

•    podróże grupowe,

•    pobyty krótkoterminowe,

•    dominujący jeden wyjazd w okresie urlopowym,

•    program wyjazdu z góry ustalony (od „a” do „z”),

•    wygoda i bierność,

•    nastawienie na „zaliczanie” atrakcji,

•    poczucie wyższości, pycha,

•    brak wiedzy na temat odwiedzanego regionu,

•    styl życia i sposób zachowania się charakterystyczny dla środowisk emisyjnych,

•    dokonywanie zakupów,

•    degradacja środowiska, hałas,

•    zakup pamiątek przygotowanych dla masowych turystów,

•    brak znajomości języka odwiedzanego kraju, przynajmniej podstawowych słów,

•    szybki sposób przemieszczania się,

•    ciekawość, wścibstwo,

•    nastawienie na wygody, komfort,

•    utrzymywanie dystansu pomiędzy personelem a turystami.