Miejscem wytwarzania hormonów są wzgórki jajonośne, ciałka żółte i komórki śródmiąższowe.
W pobliżu jajnika leżą dwa narządy szczątkowe: nadjajnik (epoophoron) i przyjajnik (paroophoron).
Komórki śródmiąższowe jajników
W zrębie jajnika występują wieloboczne komórki śródmiąższowe (inter-sliliocytus ovarii), które tworzą tzw. gruczoł śródmiąższowy. W jajniku kobiety składa się on z zespołu nielicznych komórek rozproszonych w całej korze jajnika. Cytoplazma tych komórek jest bogata w krople tłuszczu. Komórki śródmiąższowe pełnią przez pewien czas funkcję wydziełniczą, wytwarzając hormony płciowe żeńskie (estrogeny). Głównym źródłem estrogenów są jednak komórki osłonki wewnętrznej {theca foUiculi interna) pęcherzyka jajnikowego.
We wnęce jajnika znajdują się komórki wnękowe. Wykazują duże podobieństwo do komórek śródmiąższowych jądra. Są bogate w krople tłuszczu, ziarna lipochromowe i mogą zawierać krystaloidy. Ich charakterystyka cytologiczna i histochemiczna wskazuje, że są to aktywne komórki wewnątrzwydzielnicze. Komórki te są szczególnie liczne w ciąży i w okresie menopauzy. Uważa się, że komórki wnękowe wytwarzają androgeny.
Jajowód (tuba uterina) jest parzystym przewodem, rozpoczynającym się w jamie otrzewnej w pobliżu jajnika, a uchodzącym do jamy macicy na brzegu trzonu macicy, w pobliżu jej dna. Długość jajowodu wynosi od 10 do 20 cm, średnica od 3 do 9 mm.
W jajowodzie wyróżnia się następujące części:
1) ujście brzuszne jajowodu (ostium abdominale lubae uterinae) - łączące światło jajowodu z jamą otrzewnej;
2) lejek jajowodu (infundibuium lubae uterinae) - lejkowato rozszerzony początek jajowodu w pobliżu końca jajowodowego jajnika, utworzony przez pędzel-kowate wypustki - strzępki jajowodu (fimbriae lubae), ogranicza on ujście brzuszne i wychwytuje jaja do jajowodu (strzępek jajnikowy - Jimbia orarica);
3) bańkę jajowodu (ampuita lubae uterinae) - środkową część jajowodu stanowiącą prawie V3 długości całego przewodu, zwęża się ona w kierunku macicy przechodząc w:
4) cieśń jajowodu (islhmus lubae uterinae) - przyśrodkową część stanowiącą V3 długości jajowodu;
5) część maciczną (pars uterina) - zwaną też częścią śródścienną, ponieważ przebiega w ścianie macicy;
6) ujście maciczne jajowodu (ostium uterinum lubae) - otwór, którym światło jajowodu otwiera się do jamy macicy.
Jajowód przebiega w górnej części więzadła szerokiego macicy, leży więc wewnątrzotrzewnowo. Otaczająca go część więzadła szerokiego nosi miano
193