Skan

do stowarzyszeń i fundacji zarazem przesyłając tam własne opinie, petycje i projekty. Zapowiedzią nowycli intencji Rządu względem organizacji społecznych jest powołanie przez Prezesa Rady Ministrów Pełnomocnika do Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Dzięki tej decyzji poprawiła się efektywność przepływu informacji w obie strony i została stworzona płaszczyzna porozumiewania się.

Jednocześnie resortowe debaty, choćby ta na temat miejsca i roli pomocy społecznej w naszym społeczeństwie, tworzą pola i okazje do szerszej dyskusji z udziałem organizacji obywatelskich i grup korzystających z pomocy społecznej chcących mieć wpływ na tworzenie podstaw nowych ustaw.

W sposób widoczny wzrasta dojrzałość i partnerstwo obu stron i tylko życzyć sobie należy, aby w miarę szybko udało się uspołecznić planowanie, administrowanie i finansowanie 2godnie 2 2asadą pomocniczości i w imię maksymalnych efektów, mając na uwadze rozwój społeczny i wyrównanie ludzkich niedostatków.

Komisja Europejska w swoich komunikatach dotyczących sektora gospodarki społecznej we Wspólnocie Europejskiej (zajmującej się organizacjami społecznymi) podkreśla ich znaczenie we wszystkich dziedzinach działalności społecznej. W szczególności zwraca uwagę, że tworzą one tak potrzebne nowe miejsca pracy, aktywizują obywateli, zapewniają szeroki zakres usług, są rzecznikami interesów obywatelskich w różnych instytucjach społecznych oraz odgrywają główną rolę w promowaniu i ochronie praw człowieka jak również w strategiach rozwojowych.

W związku z tym podkreślane jest rosnące znaczenie sektora obywatelskiego w Unii Europejskiej i zwiększanie jego zdolności tak, aby mógł sprostać integracji i zabezpieczeniu potrzeb. Publikowane dokumenty mają na celu stworzenie i ułatwienie działań Państwom członkowskim w tym zakresie.

Polska jako kraj przystosowujący aktualnie prawo do norm krajów Unii Europejskiej powinna też w najbliższym czasie wziąć pod uwagę zalecenia Parlamentu Europejskiego, który opowiedział się za prowadzeniem „kompleksowej i konsekwentnej strategii przeciwdziałania zjawisku marginalizacji*’ w krajach członkowskich.

Cilówuym zaleceniem tej strategii jest uznanie, w stosunku do osób, kłóre nie mogą znaleźć pracy lub nie są w stanie wrócić, na rynek pracy, prawa do odpowiednich świadczeń oraz pomocy, która pozwoli na życie z poszanowaniem ludzkiej godności.

W związku z tym, kierując się duchem „solidaryzmu społecznego" zostało wprowadzone prze2 Komitet Ekonomiczny i Społeczny „minimum dochodu gwarantowanego” izn. ustalone zostały zalecenia dotyczące wysokości środków wystarczających do pokrycia podstawowych potrzeb w kontekście poszanowania godności ludzkiej, w dostosowaniu do poziomu życia w danym kraju. Zalecenia Rady Wspólnot Europejskich mają na celu objęcie ochroną najuboższych obywateli, jak i ułatwić im ponowną integrację społeczną.

Wybrane uwagi do obowiązującej Ustawy o Pomocy Społecznej

W części początkowej odniosłem się do przepisów ogólnych i jak sądzę wskazałem na niedoskonałości w podejściu i sformułowania głównych zasad.

Odrębnym zagadnieniem jest już sama realizacja Ustawy, która często rozumiana i interpretowana jest niezupełnie zgodnie z intencjami ustawodawcy, natomiast zgodnie z możliwościami tych, którzy są bezpośrednimi realizatorami Ustawy.

Uwzględniając czas, w jakitn Ustawa powstała, można powiedzieć, że twórcy w inatym stopniu uwzględniali wizję społeczeństwa otwartego, ducha solidaryzmu społecznego jak i zasadę subsydiarności. W 1990 r. gdy ustawa ta powstała zasady te nie mogły być właściwie rozumiane z powodu braku konkretnych odniesień, doświadczeń i tradycji.

Dodatkowy problem wiąże się z „centralizmem” Państwowym.

Po wielu latach odzyskaliśmy wreszcie wolne Państwo i ten wymiar naszej rzeczywistości stał się dla wielu z nas sprawą najważniejszą i spowodował duża koncentrację na sprawach odbudowywanego Państwa.

Z tego punktu widzenia, trudno było zapewne w okresie tworzenia nowej polskiej Państwowości budować równocześnie wizję rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Stąd być może swoisty historycznie uwarunkowany polski „centralizm czasu transformacji" związany silnie z patriotyzmem, całą dramatyczną historią i z tęsknotą do wolnego i silnego własnego Państwa.

To właśnie poczytuję zn powód, że nie pojawiło się w tym okresie myślenie „od obywatela" i „wspólnot niższych".

Dodatkowo prawdziwie centralistycznie zorientowana opozycja nie pozostawiała zbyt dużego pola manewru.

Jednakże już dzisiaj tworzenie Ustawy o Pomocy Społecznej rozpocząć się powinno od strony właściwej, czyli wreszcie od obywatela, wspólnot i samorządów, a kończyć się powinno na Państwie jako instytucji integracyjnej i koordynującej działaniami w najszerzej rozumianych polach, w tym pomocy społecznej.

Ponieważ w trakcie tworzenia nowej Ustawy istnieć będzie pokusa odnoszenia się do starej, dzisiaj jeszcze obowiązującej Ustawy, czuję się nieco przymuszony wnieść własne sformułowania do niektórych działów, zmieniając brzmienie wybranych pnrngrnfów.

Uważam jednak, że nową ustawę należy opracować bez odnoszenia się tlo starej, całkowicie polegając na nowych założeniach polityki społecznej Państwa,

Moje propozycje do zmian w Ustawie z 1990 r.

W dziale i w przepisach ogólnych, w rozdziale 1 zatytułowanym: „Zasady ogólne i zakres przedmiotowy ustawy" powinny być, moim zdaniem, zawarte następujące sformułowania:

87