SL372698

w materiałach między ziarnami proszku, pory tworzące oddzielne zamknięte jamy lub sieć kanałów. Pory te bywają wykorzystywane w materiałach łożyskowych do nasycania smarem, olejem lub teflonem.

5.4.3. Odkształcenia struktury krystalicznej

Pod wpływem obciążeń zewnętrznych części kryształów mogą się wzajemnie przemieszczać wzdłuż płaszczyzn sieci krystalicznej (rys. 5.16). Jednoczesne przesunięcie całej płaszczyzny wymagałoby przyłożenia bardzo dużej siły do pokonania wszystkich wiązań. Mechanizm wzajemnych przemieszczeń jest jednak nieco inny; przemieszczenia nie odbywają się jednocześnie, lecz są rozłożone w czasie jako przemieszczenia kolejnych komórek sieci, które najpierw odkształcają się sprężyście (rys.

5.17). Po przyłożeniu obciążeń najpierw przemieszcza się pierwsza warstwa komórek i sieć deformuje się (rys. 5.17a) - zagęszcza się w górnej części kryształu i rozrzedza w dolnej. W rezultacie tego jedna z płaszczyzn górnej części nie znajduje swego przedłużenia w dolnej. Taką nieciągłość płaszczyzny sieci nazywa się dyslokacją krawędziową; może ona rozciągać się prostopadle do przedstawionej na rysunku sieci od skraju do skraju kryształu. Następnie dyslokacja przeskakuje do kolejnych płaszczyzn krystalicznych (rys. 5.17Ó), aż do krawędzi kryształu (rys. 5.17c). Poślizg w płaszczyźnie sieci krystalicznej można porównać z przemieszczaniem dywanu przez wytworzenie fałdy, którą można lekko przesunąć. Przemieszczanie dyslokacji zakończy się na krawędzi kryształu lub innej przeszkodzie, będącej niedoskonałością sieci, tak jak przemieszczanie dywanu skończy się na jego

		1 1
			1 J	1 —

Rys. 5.16. Schemat poślizgu w kryształach: a) nieodkształ-cony kryształ i działające nań obciążenie; b) kryształ po zaistnieniu poślizgu

Rys. 5. ,17. Dyslokacja krawędziowa:

b)

a) powstawanie dyslokacji;

C)

							J
					L	LU

h) i c) przemieszczanie dyslokacji