Dogoterapia
Kynoterapia (z gr. kyon - pies, w dopełniaczu: kynós i therapefa - opieka; leczenie) zwana jest także dogoterapią (z ang. dog- pies i therapy- terapia). Dogoterapia (kynoterapia) to metoda wykorzystująca odpowiednio przygotowane psy do rehabilitacji, prowadzonej przez kynoterapeutę. Jest to jedna z dziedzin zooterapii. W polskim prawie nie ma terminu "dogoterapia” ani "kynoterapia", nie został też jeszcze powołany zawód "dogoterapeuty" ani "kynoterapeuty".
Co to jest kynoterapia?
Rehabilitacji osób niepełnosprawnych, jak również dająca wspaniałe efekty w terapii osób samotnych i starszych. Została zapoczątkowana w 1964 roku przez amerykańskiego psychiatrę dziecięcego Borisa Levisona.
Kynoterapia to system ćwiczeń i zabaw z psami wspomagający rehabilitację ruchową oraz umysłową dzieci i dorosłych dotkniętych takimi chorobami, jak; autyzm, porażenie mózgowe, upośledzenie umysłowe, niedowład kończyn oraz wieloma innymi. Poprzez terapię kontaktową, czyli zabawy, przytulanie i głaskanie psa, osoby dotknięte niepełnosprawnością dużo szybciej i dokładniej próbują wykonać ćwiczenia. Rozluźnieni, w bezstresowej zabawie zapominają o swoich problemach. Radość i uśmiech jest widoczny na ich twarzach.
Udział psa służy wzmocnieniu rehabilitacji, wszechstronnie oddziałując na psychikę, odczucia i zdrowie dziecka.
Formy
AAA (Animal Assisted Activity) to zajęcia z udziałem zwierzęcia, które mają na celu stworzenie pozytywnego kontaktu pomiędzy osobą rehabilitowaną a psem. W trakcie zabawy (ukierunkowanej przez kynoterapeutę) uczestnicy przyzwyczajają się do kontaktu z psem, głaszczą go, wydają polecenia. Zajęcia AAA mają za zadanie dostarczenie uczestnikom pozytywnego ładunku emocjonalnego i satysfakcji z obcowania z psem, przełamują lęki w kontaktach z otoczeniem, stymulują rozwój zmysłów. Najczęściej jest to forma pracy grupowej. W takcie AAA nie ma konieczności prowadzenia specjalistycznej dokumentacji (takich jak: karta informacyjna, karta przebiegu zajęć).
AAT (Animal Assisted Therapy), czyli terapia z zestawem ćwiczeń ukierunkowanych na konkretny, zaplanowany ceł rehabilitacyjny, do których układana jest metodyka. Zajęcia prowadzone są we współpracy z rehabilitantem lub lekarzem prowadzącym. Charakteryzuje się indywidualnym podejściem do każdego rehabilitowanego, jego możliwości i potrzeb. AAT jest w pełni dokumentowana. Każdy uczestnik ma założoną kartę informacyjną i kartę przebiegu zajęć, w której wpisuje się rodzaj prowadzonych ćwiczeń oraz ich efekty. Pozwala to na okresowe sprawdzenie skuteczności i doboru metod. AAT jest systemem rozwijalnym tzn. w miarę postępów w rehabilitacji stosuje się stopniowanie trudności. Najkorzystniejszą formą AAT są zajęcia indywidualne.
Zarówno AAA jak i AAT mogą zawierać w sobie elementy edukacyjne.
Kynoterapia najbardziej efektywna jest w rehabilitacji dzieci, ze względu na "ukrycie" ćwiczeń rehabilitacyjnych w formie zabawy z psem. Daje również efekty w terapii osób chorych, samotnych i starszych. Działanie w tym przypadku przede wszystkim polega na nawiązaniu psychicznej więzi ze zwierzęciem, co przyspiesza leczenie lub ułatwia przejście choroby. Kynoterapia w formie AAA jest powszechnie wykorzystywana na świecie jako program Visiting pets. Psy niemal codziennie odwiedzają chorych w szpitalach, hospicjach i placówkach opieki społecznej, ośrodkach dla osób uzależnionych od narkotyków oraz w więzieniach. Terapię kontaktową z udziałem zwierząt stosuje się coraz częściej jako metodę wspomagającą proces rehabilitacji.
Kynoterapia w Polsce
W Polsce brak jest jeszcze uregulowań prawnych, które porządkowałyby i precyzowały wymagania, jakie spełniać powinni kynoterapeuci oraz psy terapeutyczne. Kynoterapią zajmują się osoby fizyczne - najczęściej są to miłośnicy psów posiadający wykształcenie pedagogiczne oraz fundacje posiadające różniące się między sobą wymagania i procedury pracy. W 2005 roku powołano Polski Związek Dogoterapii.
W 2006 roku Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne. Efektem jego działań jest system wymogów obejmujący: Kanon Kynoterapii, Kodeks Etyczny Kynoterapeuty, wzory dokumentacji oraz system egzaminowania psów terapeutycznych w 3 klasach: K-A (adept), K-I (Klasa Pierwsza) i K-II (Klasa Druga). Celem Polskiego Towarzystwa Kynoterapeutycznego jest doprowadzenie do uznania kynoterapii jako zawód.
1