POJĘCIE STALI_
Stal jest plastycznie i cieplnie obrabialnym stopem żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, otrzymywanym w procesach stalowniczych ze stanu ciekłego. Za stężenie węgla graniczne, oddzielające stale od żeliw, przyjmuje się 2% (jedynie nieliczne stale wysokochromowe mogą zawierać więcej niż 2% C). Klasyfikacji stali można dokonać między innymi na podstawie kryteriów podanych w tablicy 6.1.
Tablica 6.1
Przykładowe kryteria klasyfikacji stali
Kryterium podziału |
Przykładowe rodzaje i grupy stali |
Skład chemiczny |
niestopowa (węglowa), stopowa |
Podstawowe zastosowanie |
konstrukcyjna, narzędziowa, o szczególnych własnościach |
Jakość (m.in. stężenie S i P) |
jakościowa, specjalna |
Sposób wytwarzania |
martenowska. elektryczna, konwertorowa i inne |
Sposób odtleniania |
uspokojona, półuspokojona. nieuspokojona |
Rodzaj produktów |
blachy, pręty, druty. rury. odkuwki. itp. |
Postać |
lana. kuta walcowana na gorąco, walcowana na zimno, ciągniona |
Stan kwalifikacyjny |
surowy, wyżarzony normalizująco. ulepszony cieplnie i inne |
Ze względów praktycznych najczęściej operuje się klasyfikacją stali opierającą się na składzie chemicznym łub zastosowaniu. Podziału stali dokonano zgodnie z normą PN-EN 10020:200211 Należy podkreślić, że w związku z procesem dostosowywania polskich norm do systemu europejskiego (PN-EN), w Polsce obowiązują równocześnie także inne zasady podziału stali (np. podane w normach PN oraz PN-ISO).
STALE NIESTOPOWE I STOPOWE_
Dokonując podziału stali na podstawie składu chemicznego (zgodnie z normą PN-EN 10020:2002U) można wyróżnić następujące klasy stali:
524