STR210

Istotę pracy nauczycielskiej wyraziła kiedyś G. Klimowicz jednym słowem: „MOTTO. Tworzą go pierwsze litery słów: miłość, odpowiedzialność, tolera troskliwość i otwartość".

Na układ właściwości osobowych nauczyciela składają się zintegrowane skład -właściwości: światopogląd, zainteresowania, motywacje, zdolności, inteligencja, me niżmy temperamentalne, charakterologiczne i samoregulacyjne. Wszystkie one uc niczą w procesach interakcji, tworząc różnorodną i otwartą sieć relacji, między czycielami a uczniami, ale także pomiędzy nauczycielami, nauczycielami i rodzi oraz środowiskiem lokalnym, nauczycielami a dyrektorami i nadzorem pedagogiczny

Na podstawie badań różnych autorów: pedagogów i psychologów, których pozyi zamieszczam w literaturze przedmiotu, a także badań własnych prowadzonych w rc 1988 i 1994 można wyodrębnić bardzo wiele cech-właściwości nauczycieli — pożądć nych (pozytywnych) i niepożądanych (negatywnych).

Można je ująć w następujące grupy:

1)    cechy-właściwości osobowe,

2)    cechy-właściwości intelektualne,

3)    cechy-właściwości dydaktyczne (prakseologiczno-pedagogiczne),

4)    cechy-właściwości wychowawcze,

5)    cechy-właściwości zewnętrzne.

„Za pożądane cechy osobowości można uznać takie jego właściwości, które sprzyjają stosowaniu korzystnych środków (...), które sprzyjają wielokierunkowemu porozumiewaniu się w grupie (między innymi w klasie szkolnej). Analogicznie uzasadnione jes: poszukiwanie cech sprzyjających aktywizowaniu poznawczemu uczniów. (...)

Pewne cechy osobowości sprzyjają korzystnym sposobom postępowania, inne okazują się obojętne, a są takie, które wyraźnie utrudniają wybór i stosowanie pożądanych metod" (Włodarski Z., Matczak A., s. 433).

Można więć cechy-właściwości nauczycieli ująć w formie przeciwieństw — antynomii, które mogą być przedmiotem badań.

CECHY-WŁAŚCIWOŚCI OSOBOWOŚCIOWE I POSTAWY NAUCZYCIELI

Przeciwieństwa (antynomie)

Cechy-właściwości

pożądane-pozytywne

Cechy-właściwości

niepożądane-negatywne

L Cechy-właściwości osobowe

niedostępny, „niekontaktowy"

dostępny, bezpośredni, „kontaktowy"

szanujący godność uczniów-wychowanków, złośliwy, ośmieszający,

niezłośliwy

naruszający godność uczniów

210