strona 9 (3)

I

4

5./. Temperatura tworzywa

Temperatura tworzywa uplastycznianego w cylindrze powinna zawierać się w pewnym optymalnym zakresie gwarantującym odpowiednią płynność wystarczającą do zapełnienia formy i dokładnego odtworzenia przestrzeni formującej. Przytoczone w tabeli dane są różne dla różnych tworzyw, co wynika ze zróżnicowanych ich właściwości. Płynność tworzywa termoplastycznego zależy od masy cząsteczkowej, im mniejsza masa cząsteczkowa, tym większa płynność (mniejsza lepkość) - tym łatwiej tworzywo daje się formować wtryskowo. Zależy także od temperatury tworzywa. Na rysunku poniżej przedstawiono taką właśnie zależność dla wybranych tworzyw.

Rys. 11. Zależność lepkości od temperatury dla różnych tworzyw: 1 - polietylen WSP 20, 2 - poliamid, 3 - polietylen WSP 2, 4 - polistyren niskoudarowy, 5 - polipropylen, 6 - miękki PCW, 7 - polimetakrylan metylu, 8 - twardy PCW.

Tworzywa sztuczne wykazują przy ogrzewaniu występowanie cech charakterystycznych w pewnych ustalonych zakresach temperatur. Tymi cechami są właściwości fizyczne, mechaniczne i fazowe.

Rys. 12. Układ charakterystycznych temperatur przemiany: Tz - temperatura zeszklenia, Tm - temperatura mięknięcia, Tp - temperatura płynięcia, Tr - temperatura rozkładu.

W temperaturze zeszklenia Tz zachodzi przemiana ciała szklisto-kruchego w sprężyste. Tworzywo charakteryzuje się wtedy stanem twardym i sprężystością.

Przy dalszym wzroście temperatury tworzywo początkowo osiąga temperaturę miękmenia Tm, a następnie temperaturę płynięcia Tp. Zakres pomiędzy Tm a Tp nazywa się stanem elastycznym, a powyżej Tp stanem plastycznopłynnym.

Przekroczenie temperatury Tr prowadzi do rozkładu termicznego tworzywa (degradaqi, destrukcji). Temperaturę stanu plastycznopłynnego, w której tworzywo (pod wpływem sił zewnętrznych i przy określonej szybkości ich działania) uzyskuje odpowiednią płynność niezbędną do pokonania oporów przepływu przez kanały doprowadzające i do napełnienia komory formującej nazywa się temperaturą wtrysku

I 9