NARAŻENIE ZAWODOWE:
- •• : / -
Ogólna charakterystyka substancji (ATSDR 1990; "WHO 1986)
amoniak
NH3
H
•I
H—N-H
flrrrmnnia
7664-41-7
- -nazwa chemiczna
- wzór sumaryczny
- wzór strukturalny
- nazwa w rejestrze CAS
- numer w rejestrze CAS
anhydrous ammonia. Właściwości fizykochemiczne (ATSDR 1990; "WHO1986):
- synonimy i nazwy preparatów handlowych
- postać i wygląd
- masa cząsteczkowa
- próg wyczuwalnego stężenia
- temperatura topnienia
- temperatura wrzenia
- rozpuszczalność w wodzie
- gęstość (gazu)
- współczynniki przeliczeniowe
bezbarwny gaz o ostrym zapachu 17,03
wg różnych informacji 0,6 + 40 mg/mJ -77,74 °C -33,42 °C
łatwo rozpuszcza się w wodzie 0,7714g/L
1 ppm=0,708 mg/m3 (w temp. 20 °C, 760 imriHg); 1 mg/m3 =1,41 ppm.
W środowisku wodnym o pH = 9,25 następuje równowaga między stężeniem amoniaku a jonami amonowymi, natomiast w środowisku o pH = 7 w postaci jonów amonowych występuje 90 99% amoniaku.
Produkcja, zastosowanie oraz narażenie zawodowe
Amoniak w skali przemysłowej jest produkowany metodą Haber-Bosch. W metodzie tej azot i wodór są wiązane katalitycznie pod wysokim ciśnieniem. W mniejszej skali jest stosowana metoda odzyskiwania amoniaku z soli amonowych w procesie podgrzewania w warunkach zasadowych. ^
Synteza przemysłowa amoniaku jest źródłem mniej niż 5% całkowitej ilości amoniaku w środowisku. Osiemdziesiąt procent produkowanego przez człowieka amoniaku wykorzystuje się głównie do produkcji nawozów. .Amoniak jest stosowany także w produkcji plastiku, włókien sztucznych, materiałów wybuchowych oraz środków czystości. W obecności katalizatorów amoniak jest używany do produkcji aminokwasów z ketokwasów. Amoniak reaguje z kwasem podchlorawym (HOC1) i tworzy monochloraminę, dichloraminę lub trichlorek azotu. Narażenie zawodowe na amoniak jest związane z miejscem jego produkcji, transportu i stosowania. •
Głównymi źródłami narażenia na amoniak są miejsca intensywnej produkcji rolnej, a w szczególności tam, gdzie przygotowuje się i wykorzystuje obornik oraz wysypiska śmieci.
6