wdk

Strona | 1/4

Wykład 5    Podstawy wod - kan.

Ujęcie wody gruntowej za pomocą studni kopanej Rys. nr 36,37,38,39,40,41,42 Studnie kopane (szybowe) najwcześniej były stosowane w gospodarstwach wiejskich. Były wykopywane w warstwie wodonośnej a następnie obudowane ściankami drewnianymi, później murem kamiennym lub ceglanym. Obecnie wykonuje się je z kręgów żelbetowych średnicy 1,0 m jako studnie zapuszczane. Studnie zagłębiane były pod zwierciadło wody około 0,6+1,0 m przy czerpaniu wiadrem lub głębiej przy czerpaniu pompą. Studnie głębsze wykonuje się metodą studniarską, która polega na wybieraniu ziemi z dna studni, przy jednoczesnym zapuszczaniu kręgów. Studnie kopane dla potrzeb wodociągowych mają znacznie większą średnicę zwykle 2,0+5,0 m, a głębokość zapuszczenia wynosi około 10+15 m. Zapuszczenie ponad 30,0 m staje się nieekonomiczne. Głębsze wody ujmuje się wyłącznie za pomocą studni wierconych. Rodzaje ujęć za pomocą studzien kopanych mogą być różne w zależności od miąższości warstwy wodonośnej i od głębokości ujęcia rys. nr 36 Pobór wody może być:

1.    boczny - przez otwory ścienne po zapuszczeniu studni do warstwy nieprzepuszczalnej i zabetonowaniu dna rys. nr 36a

2.    boczny i denny, - jeżeli miąższość warstwy wodonośnej jest duża rys. 36b, studnia jest zawieszona w warstwie wodonośnej

3.    denny - rys. nr 36c - przy studni zawieszonej i niezbyt głębokim strumieniu wody gruntowej. W tym wypadku głębokość wody pod studnią musi być > od średnicy studni.

Technologia wykonania i zapuszczania studni

Studnie kopane składają się z następujących głównych części:

1.    wieńca (noża) rys. nr 39 - jest on podstawowym elementem studni kopanej za pomocą, którego, studńia pod własnym ciężarem może zagłębiać w grunt. Wieńce mogą być żeliwne, stalowe, żelbetowe a dla mniejszych średnic 0 -5,0 drewniane.

2.    muru płaszczowego (płaszcza) — może być wykonany z cegły na zaprawie cementowej, betonu lub żelbetu. Mury z cegieł i betonowe muszą być zabezpieczone kotwami przed urwaniem się w czasie zapuszczania dolnej części studni na sutek przechwycenia przez

studni. Długości kotew około 2 m, powinna odpowiadać wysokości poszczególnych segmentów roboczych studni. W murze, co około 2,0 m zakłada się poziome pierścienie wiążące z płaskowników stalowych, do których przymocowane są kotwy dolne i górne, co daje silne połączenie górnych i dolnych segmentów i zabezpiecza mur ocembrowania studni przed urwaniem się. Studnie żelbetowe oblicza się na urwanie się, a więc dodatkowe zabezpieczenia są zbędne.

3.    obudowy górnej - górna część studni może być zakończona pokrywa lub wykonuje się pomieszczenie np. dla pompowni. Zależy to od warunków miejscowych i potrzeb.

Wykonanie studni:

Studnię można wykonywać dwoma sposobami:

-    na mokro

-    na sucho - polega na wykonaniu sztucznego obniżenia poziomu wody gruntowej za pomocą pompowania i wykonanie studni w przygotowanym wykopie.