tekst5

Krzysztof Podemski Poznań

Socjologia podróży

Co to znaczy „być podróżnikiem"? Czym jest podróż? Spośród wielu definicji wybierzmy takie, które są najbardziej ogólne, czyli umożliwiają objęcie swoim zakresem jak najszerszej liczby zjawisk posiadających pewien istotny wspólny mianownik. W przypadku „podróżnika” kryterium takie spełnia definicja przyjęta w 1993 roku przez Światową Organizacje Turystyki:

Podróżny (traucllnr) to każda osoba, wyprawiająca sic (on a trip) poza miejsce zamieszkania niezależnie od celu podróży i wykorzystywanych środków transportu, nawet jeżeli wędruje pieszo¹.

Podobnie szeroko definiuje podróż wybitny amerykański antropolog James Clifford:

Używam terminu podróż (traocl) nn określenie różnych mniej lub bardziej dobrowolnych craktyk ncuizczanut .demu". aby udać sic do jakiegoś „odmiennego” miejsca. Takie przemieszczenie może mieć cel materialny, duchowy lub nuukowy*.

Definicja Światowej Organizacji Turystyki powstała dla celów praktycznych: miała służyć ujednoliceniu metodologii liczenia ruchu turystycznego w różnych krajach. Definicja Clifforda posłużyła za punkt wyjścia do subtelnych rozważań humanisty o roli podróży we współczesnej kulturze. Te dwie, odmienne w swojej genezie, próby określenia, czym jest podróż wskazują na niemal te same atrybuty podróży jako zjawiska. Po pierwsze, podkreślają, żc podróż polega na przemieszczeniu: bez ruchu w przestrzeni nie ma podróży. Po drugie, podróżnik musi przemieścić się poza granice miejsca zamieszkania, poza „dom”. Ten ostatni nie jest jednoznacznie określony; wyjątkiem jest sytuacja „międzynarodowego podróżującego". Tak nazywa Światowa Or-

¹    www.world-touriflm.org.Btatisticfi

²    J- Clifford. liouten. Trauel and Trantlation in Ihe Lale Twrntielh Cenlury, tandem 1907,

•. 66.