zakażenia8

ia W badaniu USG podejrzenie infekcji CMV u płodu budzą: ograniczenie wzrostu wcwnątrzmaciczncgo. maloglowie. poszerzenie komór mózgu, zwapnienia okolokomorowc. zwapnienia wewnątrzwą-irobowc. malowodzic. wiclowodzic. hcpaiosplenomcgalia i echoge-niczny pęcherz moczowy. U około 2-5% zakażonych płodów stwierdza się uogólniony obrzęk, z płynem w jamie otrzewnej i opłucnej. Ryzyko ciężkich wad rozwojowych w wyniku pierwotnej infekcji CMV u kobiety ciężarnej jest znacznie większe (40-50%) niż w przypadku icinfekcji (1%).

i U noworodków z wrodzoną infekcją CMV stwierdza się zapalenie ¹ siatkówki i naczyniówki, małoocze. hepatomcgalię, żółtaczkę, głuchotę i zaburzenia rozwoju psychoruchowego. W wynikach badali laboratoryjnych obserwuje się małopłytkowość i wzrost aktywności enzymów wątrobowych. Nabyte zakażenie CMV u noworodka najczęściej objawia się zapaleniem płuc. z szybkim pogarszaniem się stanu dziecka (wskaźnik śmiertelności do 10%).

Obecnie nie jest dostępna szczepionka ani terapia farmakologiczna. którą można by zastosować w okresie ciąży.

Rozpoznawanie ostrej infekcji CMV u kobiety ciężarnej obejmuje izolację wirusa oraz diagnostykę serologiczną.

Diagnostyka zakażeń CMV u płodu obejmuje izolację wirusa z płynu owodniowego i identyfikację CMV za pomocą metody PCR oraz stwierdzenie obecności swoistych przeciwciał CMV lgM we krwi płodu uzyskanej na drodze kordocentezy.

Leki przeciwwirusowe stosowane są w leczeniu oportunistycz-nych infekcji wirusem cytomegalii u pacjentów z objawami immunosupresji lub leczonych cytostatykami. Istnieją doniesienia o skutecznym działaniu gancyklowiru u dzieci z wrodzoną infekcją CMV. Chociaż trwają badania nad opracowaniem leczenia objawowej wrodzonej cytomegalii u ciężarnych, obecnie brak jest rekomendacji dotyczących podawania leków w rozpoznanych prenatalnie zakażeniach CMV.

3.12.3.4. Różyczka (rubella)

Różyczka jest ostrą chorobą wysypkową wieku dziecięcego. Rzadko występuje u osób dorosłych, lecz przebieg choroby jest zwykle u nich cięższy niż u dzieci.

Czynnikiem etiologicznym jest wirus różyczki (Rubella virus) należący do rodziny Togaviridae. Wirion wirusa różyczki zawiera jedną cząstkę jednoniciowego RNA.

Zakażenie dzieci i dorosłych następuje drogą kropelkową, w wyniku kontaktu z wirusami wydalanymi w śluzie z jamy nosowo-gardłowej.

Okres inkubacji wynosi od 2 do 3 tygodni. Okres zakażności rozpoczyna się wraz z wircmią, na 7 dni przed wystąpieniem wysypki, kończy się natomiast po około 14 dniach od pojawienia się drobno-plamislcj lub grudkowo-plamistej różowej wysypki na twarzy, a następnie na całym ciele. Objawem towarzyszącym jest powiększenie węzłów chłonnych, zwykle w okolicy podpotylicznej, i umiarkowany wzrost temperatury ciała. Przebieg choroby jest zwykle łagodny i nie wymaga leczenia. Do rzadkich powikłań należą: zapalenie stawów, malopłytkowość j zapalenie mózgu. Zachorowania zwykle mają charakter endemiczny. Cechuje je sezonowość, ze wzrostem liczby odnotowywanych przypadków w okresie zimowo-wiosennym. Zakażenia mogą mieć charakter poronny lub bezobjawowy.

Wprowadzenie w wielu krajach obowiązkowych szczepień, w tym także w Polsce w 1987 roku, u dziewczynek w 13. roku życia zmniejszyło liczbę stwierdzanych przypadków różyczki wrodzonej.

W przypadku zakażenia seronegatywnej kobiety ciężarnej, na ogól podczas kontaktu z chorym dzieckiem, może dojść do transmisji wirusa do płodu. U ciężarnych, u których wiremia występuje do 12. tygodnia ciąży, ryzyko zakażenia płodu wynosi 57%, między 13. a 28. tygodniem 45%. natomiast w III trymestrze ciąży blisko 100%.

Obraz kliniczny wewnątrzmacicznej infekcji u płodu może być bardzo zróżnicowany: obejmuje poronienie, bezobjawowe zakażenie, fetopatię, embriopatię lub obumarcie wewnątrzmaciczne. Embriopa-tia związana jest z zaburzoną organogenezą, fetopatia natomiast z obecnością pozapalnych uszkodzeń u płodu. W około 50% przy-padków następstwem embriopatii. do której dochodzi między 5. dniem a 12. tygodniem ciąży, jest poronienie. U żywo urodzonych noworodków typowym zespołem wad wrodzonych i uszkodzeń narządowych jest tzw. triada Gregga. którą tworzą współistniejące nieprawidłowości ze strony narządu wzroku (zaćma, maloocze, jaskra iub retinopalia) i narządu słuchu (głuchota) oraz wady serca (przetrwały przewód tętniczy, zwężenie tętnicy płucnej lub ubytki w przegrodzie komorowej). Wśród innych nieprawidłowości wymienia się maloglowie, opóźnienie rozwoju psychomotorycznego oraz rzadziej występujące anomalie w zakresie uzębienia o typie hipoplazji lub agenezji, a także niedorozwój szczęki. W okresie między 12. a 18. tygodniem ciąży powikłaniem różyczki wrodzonej jest głównie głuchota (50-60%), natomiast po 18. tygodniu ciąży zakażenie płodu nie stwarza ryzyka wad wrodzonych.

Zakażenie wirusem różyczki cechuje zdolność do reinfekcji. Dotyczy to osób, które chorowały lub były szczepione, lecz stwierdza się u nich niskie stężenie swoistych immunoglobulin Masy G. Ponowne zakażenie kobiety przebiega zwykle bezobjawowo, ale istnieją dowody świadczące o możliwości wystąpienia wrodzonej różyczki u płodu.