17
17
mcztyiia stf i KMcaM/tf (1988) Hd.
4«toMwm>ch. juk BS Blooraa T.unntmnr
g, kmiin autorów nntrytcUltkich w »rygmi|(Sj
Gae/czf* wicie innj^j
—AMrun**** ^ me jcsł na jmncic amcrykańskffn %% yodrętarom
!■»—*!** 2!!, I |«f pmdrmotcm badań weroko rozumianej
■saaón*lnf jot i«ci» aa podstawach psychologicznych. Dydsktyh,
*h <1^"^ (^egaa na gruncie niemieckim. Dorobek dydAklm ^ P* S*t tok lift nury dla rnwop tej nauki w innych państwach naaoflu pobtocj dydaktyki). łc nie jest do przecenienia i me* |^«cfo aprcmwownis w tym opracowaniu. Dobru *1*3 .LlLAJ1 yrk^" lanskowo pnutanałt jol prace: H. Róhrsa. OUhtk- 3 ZiMifti i rrguły iłytłakryrsne (1962) czy E.E. Oosslcra. ^//g» |M AM illlilńii iii fti 11 Unterrichi (I9S1)» ale rń»Bk ■dM nę aowc kierunki 1 prądy w dydaktyce niemieckiej.
a»ht
■ascraktywea (W. Klalki), nawiązująca W prostej lwu bzUknua. mnnj*nyt?h w minionym stuleciu przez mAj kultury W. Klatki rozwinął koncepcję iw. ma, jilc podejmował równic* problemy treści i orga- I
1
1
P«l Nam mi «a d>«Uis«.
mu; rjnia (W. Szulca), rozwijana rut gruncie zafotd ^hacttkkj^;
itoans programów nauczania (S.lł. Robinsohna). lego ba ais Rt\is><tn des Curriculum (1967) odegraH w n pracach nad doborem treści kształcenia, szczególnie taboru treści podstawowych;
/na (F. vtm Cubc), odwołująca się do krytycznego
CITOJ.
hiśhb faytycrnif-fcomienikauyjna (R Winklaj, szczególnie bliska współ-wwi śjśiiyct przyrównującej proces kształcenia do procesu komunika*
tgapiaK
'.MPŚ^sglprMiwaój wpdleToMj polskiej dydaktyki wywarł dorobek smdmdirptpsycbotap. fikaob i pedagoga, J. Piageta. który prowadził badaiua mNMtfRlWlp rozwojowej oraz psychologicznych i logicznych iiodalaw
pwaaar ludtfaejpi
TNh I krab. pojawiające n« w dydaktyce światowej w XX Wicku. •jWkme były w różnym tfopniu w rozwoju polskiej dydaktyki. Wpływaj definicyjny In/ttH, jak i nu przedmiot i kierunki badań. Wpływ ten nscnpf, aby zmienić oblicze rodzimej dydaktyki. I dydaktykę" ń**1 "óoili nąą rotami Mumok naukową Poglądy pedagogiczna wicfoł np W. Okonia czy Cr. Kuptsirwicza, znane ią równia/ potM
We współczesnych definicjach .dydaktyki”, w polskiej literaturze pedagogicznej, wyminie podkreśla «ię. Ze jest to nauka, której przedmiotem tamieresowań Jest zarówno proces nauczania, juk • uczenia się.
W jednym a podręczników akademie loch * pedagogiki Władysław Piotr Zaczyński definiuje dydaktyką jako ..ogólną teorię nauczania I uczenia się" . Jest to bardzo krótkie • ogólne jej ujęcie, ale zarazem bardzo trafnie wskazujące na przedmiot zainteresowań tej nauki pedagogicznej. Nie należy jednak z tej definicji wysuwać wniosku, źc dydaktyka — zajmując się uczeniem — wkracza w obszar badań zastrzelony dotychczas dla psychologu. Dydaktyka bowiem nie bada wszelkich procesów uczenia się. ani ich psychologicznych uwarunkowań, ale poddaje analizie, tylko te aspekty uczenia się. które pozostają w bezpośrednim związku z nauczaniem.
W. Okoń uznaje dydaktykę za jedną z podstawowych nauk pedagogicznych, zajmującą się nauczaniem innych i uczeniem się. niezależnie od tego. czy
odbywa się ono w szkole, poza szkołą czy w codziennych sytuacjach Życiowych, np. w rodzinie, w zakładzie pracy, w organizacji, jak równic* wc wszelkich innych formach /ycia społecznego
Przyjmując, żc nauczanie i uczenie się stanowią dwie integralnie powiązane 20c sobą strony procesu kształcenia, definiuje dydaktykę jako X-) naukę o kształceniu, jego celach i treściach oraz o jego metodach, środkach i organizacji’**.
Inny wybitny polski teoretyk dydaktyki. Cz. Kupisicwiez. również uwala, ze ..dydaktykę traktuje się obecnie jako naukę o nauczaniu i uczeniu się, a więc jako systeni poprawnie uzasadnionych twierdzeń 1 hipotez dotyczących procesu, zależności 1 prawidłowości nauczania-uczenia się oraz sposobów kształtowania lego procesu przez człowieka*
W Nowym słowniku pedagogiki pracy pod redakcją Tadeusza Nowackiego. Kazimiery Korobiowiskicj-Nowackiej i Barbary Baraniak znajduje się następujące wyjaśnienie terminu dydaktyka. „Dydaktyka - nauka o nauczaniu i uczeniu aię. Jest zbiorem obserwacji, twierdzeń 1 hipotez dotyczących zjawisk, zależności i prawidłowości uczenia się oraz sposobów analizy i przekształcania tych zjawisk"
W Leksykonie pedagogiki dydaktyka definiowana jest jako — „dział pedagogiki zajmujący się analizą celów, treści, metod, zasad i form organizacyjnych procesów kształcenia (nauczania i uczenia się) oraz ich psychologiczno-społecznych uwarunkowań"4.
Natomiast w nąjnowszej encyklopedii z zakresu pedagogiki, zatytułowanej Kncyklopatia pedagogiczna XX! wieku, autorka hasła „dydaktyka". A. Sicmak- l‘y-Ilkowska, pisze, że dydaktyka .jest działem pedagogiki traktującym o kształceniu
' Pot.. AWocojtilił, pod red- M. Godlewskiego. S Krawccwicza l T- Wwjko. część IV- DpdmŁtyŁ*. PWN. Wjn/jwł 1977.1 333.
* Por. ibidem, s. 51.
Por. Cc. Kupmcwicz. op. cii.. • 16-17.
* Par. Nu wy t/mtfulWdnwdi jmw«y. (rod.l T. Nowacki. K Korabłowska-Nowacita. B, Omnia. Wuwuwn żODłŁ^ig^/FoaSN^
* Por. / 1 ,c,i | H Mitenki III. Śliwerikf; PWN. Wunm* 2000. ł 09.
13 |» rvoiMłMHl|B I