�egna�ek9

T

SR

omp „ posiic) Błiinic to «)tolo Kdnocjcśmc. że występujące różnice * pam dojratóci sikotnej spowlow są głównie praż takie czynniki ncjM zuwsztoiiż (miasto czy wieś), wykształcenie i zawód rodziców, (igńgj mes)kmo« l materialne rodziny, defekty somatyczne oraz uczęszczanie BtwpKBinc do przedszkola^{1 2}, Badania te wykazały również występowy aikvnn korelacji pmędzy dojrzałością ukolną i powodzeniem szkolnym da^ Pwiępwaaie diiptosty czat i psychologiczne i pedagogiczne), wcclu określę^ pozioroa dojrzałości szkolnej dzieci, obejmuje Współcześnie następujące aspekty;

|\ _ronnoyva 2 datekko (sanwświjidomość w zakresie znajomoki imienia i ng.

nsb, adresu wncsśmn njęcia matki i ojca);

2) oceni sprawności mancalncj (umiejętność rysowania linii pionowych, pono. ą_Wh, ukośnych. &li$t)th, pętli, łączenia linii, figur geometrycznych, *1*. ato tortowych);

\) ocna orientacji przestrzennej, np. próby Piagcta, dotycząc? świadomości stmo prawej i Imj w schemacie własnego ciała i odzwierciedlonych - ciab osoby badającej, prawi i kwa strona, między, wyżej -niżej, góra - dół; i) ocena percepcji wzrokowej (np. układanki geometryczne pozwalające ocenić zróżnicowanie położerua, integracji oraz ukierunkowania figur geometryczny^ układanki o Wowc);

5)    ocena percepcji słuchowej (analiza zadania, analiza sylabowa wyrazu, analna głoskowa wyrazu, synteza głoskowa wyrazu);

6)    ocena rozwoju mowy i myślenia (historyjki obrazkowe - układanie obrazków w poprawnej kolejności, powiązanie słowami akcji na kolejnych obrazkach, opis treści łuttyjki zdunami rozwiniętymi, klasyfikacja obrazków w podstawo-wych kategoriach - zwierzęta, ubrania, owoce i warzywa);

7)    oceta elementarnych pojęć matematy czny ch (porównywanie zbiorów równo-licznych i róźnolicznyth, określanie relacji między zbiorami, znajomość to huków głównych w zakresie do 10, szeregowanie zbiorów według wzrastającej liczebności, dodawanie i odejmowanie w zakresie do 10);

8)    ocena wiadomości podstawowych (dotyczących zawodów, środków lokomocji, maszyn, urządzeń, zwierząt i roślin);

9)    ocena cech osobowościowych, a głównie dojrzałości emocjonalnej i spito Mj. jako warunku przystosowana do wymagań szkoły (uczestnictwo w zajęciach zespołowych, zdolność do wykonywania poleceń kierowanych indywidualnie i do całej grapy, zdolność do radzenia sobie w prostych sytuacjach codziennych, mmodacłnoid. zachowanie sic zgodnie z normami i zwyczajami przyjętymi w fołamki dorosłych i rówieśników, zdolność nawiązywania kontaktów, łpttób reagowania emocjonalnego na sytuacje trudne);

lOjicm warunków środowiskowych dziecka (środowisko rodzinne, wychowa*

titpnMMf,

Nieodłącznym elementem powyższego postępowania    ffl

mywanie przez dzieci zadań testowych zawartych w wysiandaryMeiyniogto polskim teście dojrzałości szkolnej; któremu powinna towarzyszyć wmkhwi oto _xVJCja zachowania i emocji dziecka.

W ostatnich latach badania nad dojrzałością szkolną nabrał) hwrdzaej pctip> pen*go charakteru, to znaczy ukienmkowane zostały na tdóe sposoby oddas* lywanta na dzieci, aby mogły one jak najlepiej urzeczywistniać woje możfmoka

ro^t.

11.3. Uczeń zdolny

Charakteryzując ucznia zdolnego, trzeba chociażby krótko wyjaśnić m pojęcie zdolności, co. niestety, nie jest takie proste Jest aao pc^ęcm ekologicznym i pedagogicznym. Funkcjonuje ponadto w języku potocztyoljN przedmiotem zainteresowania różnych ludzi, organizacji i imtyfteji | PM u«aża, żc zdolność jako właściwość ludzkiej psychiki je# pojęciem mało oflrym, midnym do zdefiniowania, trudnym do zmierzenia, a jeszcze trudniej doctoda fe ustalenia wartości prognostycznej wyników    p—tittTiijTl IwiW    '

rycznych*.

Osiągnięcia ludzi warunkowane są przez określone właściwości (Hydrio*, które nazywane są zdolnościami. Pojęcie to używane bywa w co fli diodr znaczeniach, Pierwsze występuje wtedy, gdy chodzi o proste zdolności pi lub psychomotoryczne, umożliwiające operowanie liczbami ęę koordynację wro-kowo-iuchową itp. W drugim znaczeniu o zdolnościach mówuny wtedy, piy oray na myśli zdolności, umożliwiające wykonanie na dobrym poziomic i\m\ń działań. Mamy wtedy na uwadze różne uzdolnienia (np. muzyczne, techniczne, czy ogólne) a nic pojedyncze zdolności, które się na nie składają’. W Saraeakofaft zdolności, „jako układ warunków wewnętrznych danej jedwab, decydujący o po ziomic i jakości ich osiągnięć w realizowanej przez nią dbaMnokf⁵ Nataram | Rebcr pojmuje zdolność, „jako pojęcie oznaczające kompetencję, biegłość. p| ność, zręczność czy talent, dzięki którym ktoś może dokonać obrifago czyta* danym czasie bez jakiegokolwiek dodatkowego treningu, riolww odboó 1 do aktualnych możliwości jednostki wykonania czegoś, natomiast odołakak ne jest z możliwościami potencjalnymi, czyli takimi, jak* daaaoaobioatpfcto ki wyuczeniu się"⁴. Przez zdolność rozumie oddziedziczoną) wykonywania określonych ayiwośtf

^ł S. Popek (red) ZJuhoirt i utthhtfth jaka Mh|nxKW ukkmbaimk^ UMCS. LubHn 1996, s. 5

¹11 BORym, UciiiMć uMni, PWN, Wmnw IW. lii

¹ /'noA/o/Wżj pedagogiom, (red) W. Pom>Wo. op eil.iWI

^ł A.S. Rebcr. Skmlkpi)thologil, Wyj. Naukowe .SCHOLAR". 3000, i IH.

') Sticiilu, A JuikoWikł, t Pdirw/, pnrJlnfop/

IW.14W.

1

f/KjtiSptlltt)|W tWjkłto.Op <*.l 112

2

UctUóftiśptśtgtpfit XXJ nhhi M« t. op en, a 727.