0243

TABLICA Y.

LINIA WIELKOPOLSKA II

i. Przemysł I.

Przyjęta dziś pospolicie forma tego imienia: Przemysław (Premislaus) zachodzi w źródłach współczesnych, z XIII wieku, bardzo tylko wyjątkowo. Na przeszło dwieście dokumentów obu książąt wielkopolskich tego imienia wykazać można tylko trzy wypadki użycia tej formy (Primizlaus, Prirnislaus, Primuzlaus) w dyplomatach oryginalnych, których autentyczności dotąd nie zaprzeczono '), trzy inne w dyplomatach przechowanych tylko w kopiach (Pzremislaus, Primishwius, Premislaus)w których forma pierwotna mogła być przez późniejszych kopistów zmodernizowaną, i wreszcie jeden wypadek użycia jej (Psrimizlaus) w dyplomacie podrobionym ³). Zresztą w przeszło dwustu dyplomatach imię obu książąt brzmi: Premizl, Premisl, Premysl¹j. lub podobnie: Promizl''), Premliz^s), Premilz¹), Premislz•-), Przemizl, PrzemislPremizlo¹⁰), Premiszl ²), Pre-mizeP-), Primusil ^vs), Pramuzel'*), Premuzl¹*), Premischil, Premiszil^1,:), Primiszil¹⁷), Premislius ^ls). Podobnych form używają też współczesne lub najbliższe czasem źródła rocznikarskie lub kronikarskie, n. p. Rocz. Wielk.^1!’) Premisl, Rocz. Krak.-²) Przemisl, Kron. Wielk.²¹) naprzemian Przemisl i Premislius. Takąż samą formę przybiera też imię to u panującej współcześnie dynastyi książęcej w Czechach. Z czego wynika, że właściwe jego brzmienie jest: Przemysł (jak Ziemomysł), a pojawiająca się sporadycznie w dyplomatach forma Przemysław jest tylko próbą przekształcenia go na podobieństwo innej grupy imion Piastowskich (Bolesław, Włodzisław); ściśle jednak rzecz biorąc, imię Przemysław jest, jak na wiek XIII, anachronizmem. Dopiero w wieku XIV. w źródłach śląskich, pisanych przez Niemców, zaczyna się pojawiać forma: Przemysław (Prirnislaus), jak w Chroń. Pol.²²) i w Chroń, princ. Pol.²⁸), wszakże jeszcze wyjątkowo i tylko na oznaczenie książąt śląskich tego imienia; dla innych Przemysłów polskich i tutaj zachowane jest pierwotne brzmienie imienia: Primisl. Przymysl, Primislo, Przymislo, Primsil, Primisil, Premisil, Premizel, Premisil -¹). Dopiero Długosz -^r>), używając stale formy Premislaus, upowszechnił ją na czasy późniejsze ^2li).

1

Kod. dypl. Wielk. I. nr. 1-46. 237. 322. — 2) Ibid. I. nr. 519; II. nr. 737. 740. — 3) Ibid. 1. nr. 528. Por. Krzy

2

żanowski, Dypl. i kanc. Przemysława II, 48. — 4) Ibid. I. nr. 142. 224. 231. 242 i t. d. — 3) Ibid. I. nr. 492. — 6) Ibid. I. nr. 310. — 7) Ibid. II. nr. 617. — ⁸) Ibid. II. nr. 641. — 9) Ibid. ił. nr. 640. 689. — 10) Ibid. I. nr. 516. — ll) Ibid. I. nr. 262. — 12) Ibid. I. nr. 576. — 13) Ibid. II. nr. 670. — 14) Ibid. II. nr. 665. — 15) Ibid. II. nr. 701. — 10) Ibid. I. nr. 145. 195. 283. 285. 286. — IV) Ibid. II. nr. 725. — 18) Ibid. I. nr. 482; II. nr. 647. 649—652. 692. 732. 739. Zestawienie kilku przytoczonych tu form imienia u Krzyżanowskiego. Dyplomy i kanc. Przemysł. II. 11. — 10) Mon. Pol. III. 9. — 20) Ibid. H. 839. — 21) ibid. II. 557. 579. — 22) ibid. III. 645. 650. - 23) ibid. III. 488. 535—538. — 24) ibid. III. 432. 486. 490. 494. 541. 592. 611. 641. 649. 651. 653. 654. — 25) Hist. Pol. II. 237 i n. — 2(1) W literaturze naszej, o ile mi wiadomo, dotąd tylko Piekosiński, a po części Roepell w pismach swoich używali formy: Przemysł.