0001501

— 26 —

robę nazwany „baccilus syxanthus“, powoduje kwaśnienie mleka, które następnie staje się mocno alkalicznem. Rozmnaża się szybko w mleku goto-wanem, któremu nadaje kolor złocisto-żółty.

8.    Mleko gorzkie powstaje albo skutkiem bakteryi i wtedy jest szkodliwem, a nadto udziela goryczy wszelkiemu mleku, w pobliżu stojącemu, albo pochodzi od gorzkich roślin, znajdujących się w paszy, jak łubin, psi rumianek, i wtedy ma smak nieprzyjemny, ale szkodliwem nie jest.

9.    Mleko psujące się. Pod wpływem niektórych bakteryi na powierzchni śmietany wytwarzają się pęcherzyki, które pękając, wydają wstrętny zapach.

10.    Mleko krwią zabarwione pochodzić może ze szkodliwych roślin, znajdujących się czasem w paszy, jak skrzyp, jaskier, ostromlecz, pączki topolowe lub sosnowe, młode gałązki olszyny, — pochodzi też albo z powodu choroby wymion, albo nawet z powodu nieumiejętnego i zbyt długo trwającego dojenia.

11.    Mleko piaskowate pochodzi z chorobliwego stanu wymion, często pod wpływem wody lub paszy, zbyt wiele soli wapiennych zawierającej.

12. Mleko słone powstaje wskutek chronicznej choroby najczęściej jednej tylko sutki : masło z niego niedobre, a sery się wzdymają.

Skoro która z tych wadliwości się okaże, trzeba zbadać jej powody i odpowiednio złemu zaradzić : leczeniem krowy, jeżeli jest chora, lep-szem staraniem o paszę, jeżeli wadliwość pochodzi z paszy, i wreszcie dezinfekcyą obory, jeżeli powodem wadliwości są szkodliwe bakterye.

Dobrze jest przeprowadzić dezinfekcyą obory dymem siarczanym, paląc siarkę na rozżarzonych węglach, przyczem drzwi i okna w oborze powinny być szczelnie zamknięte. Dobrze jest także wypędzlować podłogi, ściany i stropy siarczanem albo chlorkiem wapna.

Najważniejszą jednak rzeczą utrzymać w największej czystości oborę, krowy, naczynia do mleka używane i mleczarnię.

Obecność bakteryi zu mleku. Oprócz bakteryi szkodliwych, znajdujących się w wadliwem lub chorobliwem mleku, w każdem zupełnie zdrowem rozwija się niezliczona ilość bakteryi nietylko że nieszkodliwych, ale tak pożądanych, że bez ich