0463

448

ANNA (m. HENKYK V ZELAZNY); BOLESŁAW III.

IX. 12. 13.

12. Ann a.

W dokumencie z r. 1349^x) Bolesław III {IX. 13.) stwierdza, jako pewna suma pieniężna oddaną została (już poprzednio) jako posag illustri principi genero nostro domino Ilenrico... dud Zegawensi radonu dotis post sororem nostram carissimam nomine Annam. Wyraz gener rozumiany tu jest, jak z treści przytoczonego ustępu niewątpliwie wynika, w znaczeniu średniowiecznem: dziewierz (mąż siostry)^ź). Wspomniany książę jest to Henryk V Żelazny, głogowsko-żegański, późniejszy teść Kazimierza W., jako ojciec ostatniej jego żony .Jadwigi {VIII. 6.). W pół miesiąca po śmierci Bolesława III, pod datą 7 września 1351 r.^:1), Henryk V uznaje się lennikiem korony czeskiej z księstwa płockiego, do której to dzielnicy po zgonie swego dziewierzą jako mąż jego jedynej siostry rościł sobie prawo: nobis necnon illustri domine Annę conthorali nostre legittime... ducatum Plocensem, qui per mortem illustrissimi prindpis domini Bolkonis olim duds ibidem soceri nostri dilecti r.acadt i t. d. Tejże samej treści dokument wystawiła równocześnie także Anna¹). Wyraz socer może tu oczywiście znowu tylko oznaczać dziewierza (brata żony). Z powyższych dokumentów wynika niewątpliwie, że żoną Henryka V była Anna, córka Wańka {IX. 9.).

Ponieważ małżeństwo jej z Henrykiem istniało co najpóźniej już r. 1337, przeto data jej urodzin przypada co najpóźniej na rok 1323.

W dokumencie z 5 września 1337 r.^{2 3}), wystawionym przez miasto Kożuchów (Freistadt), jest wzmianka o: serenissima princeps domina Anna domini nostri iunioris consors carissima. Kożuchów leżał w księstwie głogowskiem, zaczem panem jego {dominus) mógł być nazwany tylko książę tamtejszy. W r. 1337 panował tam jeszcze Henryk II (IV); wyrażenie: młodszy książę {dominus noster iunior) odnosi się widocznie do jego syna, a synem tym (jedynym obok kilku córek) był właśnie Henryk V. Dowód w tern, że wtedy był on żonaty już z Anną; w rzeczonym dokumencie jest nawet wzmianka, że oprawa młodej księżny zapisaną była na Kożuchowie.

Ostatnią dokumentową wzmiankę o Annie spotykamy w przytoczonych poprzednio dokumentach z r. 1351. Nekr. Żegań.^fi) zapisuje jej śmierć pod datą 16 lutego 1363 r.

Henryk V Żelazny.

Syn Henryka II (IV), książę głogowsko-żegański, zmarł r. 1369 wnet po 8 kwietnia ^{4 5 6}).

13. Bolesław III.

Synem Wańka płockiego {IX. 9.) nazwany w Spom. Płoc.■"), Zdarz. god. pam.^:i), Geneal. Mazow. Wargoc.⁷). Tę samą wiadomość ma też Rodow. książ. poi. ^u) i Długosz¹²), oba źródła z dodatkiem, że był jego synem jedynym. Sam Bolesław mieni też Wańka ojcem w dokumencie z r. 1350 ^1:i), a Karola IV luksemburskiego swoim krewnym {consanguineus) w dokumencie z r. 1341 ^u); to ostatnie określenie zasadza się na pochodzeniu Bolesława od babki Kunegundy, córki Przemysła Ottokara II {IX. 2.). W dwu dokumentach z r. 1343 ^1:‘i nazwany jest trafnie synowcem Ziemowita II {IX. 5.).

Pierwszy znany nam dokument Bolesława, w którym tenże uznaje zawisłość lenną księstwa płockiego wobec Czech, nosi datę 30 września 1341 r.^ll!); urodził się zatem co najpóźniej r. 1329; wszakże data urodzin może być jeszcze wcześniejszą.

1

1) Kod. dypl. Mazow. nr. 70. — 2) Du Cange, Glossar, wyd. Favre IV. 52. — 3) Sommersberg, Script. rer.

2

Siles. II. access. 3. — 4) Ibid. II. access. 7. — 5) Griinhagen i Markgraf, Leh.- u. Bes.-Ukden Schles, I. 150 nr. 25. —

3

Dotąd nie ogłoszony drukiem, przechowuje się w Bibl. Uniw. we Wrocławiu pod sygnaturą IV. oct. 38; odnośną datę przyto

4

czył już Grotefend, Stammtafeln II. nr. 17, za którym ją tu powtarzam, nie mając możności zajrzeć do samego rękopisu. —

5

<) Grotefend, Stammtafeln II. nr. 17. — 8) Mon. Pol. III. 120. — 9) Ibid. III. 309. — 10) Narbutt, Pisma histor. 294. —

6

U) Mon. Pol. III. 284. — 12) Hist. Pol. III. 136. 242. — 13) Kod. dypl. Mazow. nr. 71. — 14) Dobner. Monum. hist

7

Bob. IV. 306 nr. 158. — 15) Voigt, Cod. dipl. Pruss. III. nr. 39. 40. — 16) Dobner, Mon. hist. Boh. IV. 306 nr. 158.