puszcza się za końmi, a okrzyki dają niebawem znać wszystkim o mianie zwycięzcy. Pachołek, którego koń wygrał nagrodę, pada nieraz na kolana przed zwycięzcą i poleca go pieczy świętego Antoniego, patrona koni, z zapałem równie uroczystym dla niego, jak komicznym dla widzów.“
§ 126.
Z początkiem XVI. wieku reforma pod rozmaitemi krzewić się zaczęła postaciami. Nauki Lutra, Zwingliusza i Kalwina opanowały umysły mas. W Niemczech chwycono się reformy jako środka opozycyi przeciw roszczeniom cesarstwa. W Niederlandach reforma stała się chorągwią niepodległości i środkiem do oswobodzenia się z pod znienawidzonych rządów hiszpańskich, krwią hrabiów Egmonta i Horna zbroczonych. Wilhelm Nassauski pierwszym mianowany Statuderem. W Anglii reforma uwalnia kapryśnego Henryka VIII. od przysiąg wierności małżonce, a naród cały na nową drogę rozwoju za Elżbiety wprowadza.
W owym to czasie pojawiły się w Anglii rozporządzenia naznaczające jaki być powinien wiek i wielkość stadników. Wzbroniono puszczać ich samych po pastwiskach i lasach. Ogłoszono zamiar wzbronienia używania stadników wadliwych i klaczy kalekich do rozpłodu. Henryk VIII. odznaczał się w przedmiocie konia tą samą gwałtownością, której dawał we wszystkiem dowody. Używanie i posiadanie koni nie mających pewnej określonej miary było wzbronionem. Arcybiskupi i książęta byli obowiązani
386