FizykaII72301

717

a krzywice izokliniczne te linie, które łączą wszystkie punkta na ziemi, posiadające jednakowe nachylenie. Wykreślenie zna -cznej ilości takich krzywic na ziemi, wymagało wiele czasu i pracy uczonych jak Gauss i Weber, którzy sporządzili cały Atlas *) magnetyzmu ziemskiego.

ROZDZIAW III.

Elektro-termo- i diamagnetyzm, tudzież elektrodynamika i indukcya.

§ lll. Działanie prądów elektrycznych na magnesy i od-. wrotnie. Oersted był pierwszym, który w r. 1820 zrobił spostrzeżenie, że druty łącznikowe, w których krąży strumień elek-, tryczny, posiadają własności magnetyczne, mianowicie odwracają igłę magnesową, w pobliskości znajdującą się, od zwyczajnego jej kierunku, w którym ona pod wpływem ciężkości swojej i magnetyzmu ziemskiego utrzymuje się. Dla dokładnego wyświecenia tego zjawiska, pomyślmy sobie drut łącznikowy na płaszczyźnie południka magnetycznego, a strumień w nim od poiudnia na północ idący. Fig. 391 wystawia przyrząd bcdf słu

Fis. 391.

żący do powtórzenia doświadczeń Ersteda. Jeżeli się igła zboczenia pod metalowym prążkiem znajduje, biegun jej północny zbacza na zachód; jeżeli nad nim zbacza, na wschód. Jeżeli zaś igłę nachylenia, zawiesimy po stronie jego zachodniej tak, aby oś obrotu tej igły znajdowała się. na tej samej płaszczyźnie (poziomej) co on, natenczas biegun jej północny podnosi się do góry, a jeżeli to samo uczynimy po stronie wschodniej, natenczas bie-

*} Gauss nnd Weber. Atlas des Erdinaguetismes u ach der Theorie ent-worfen. Icipzig 1840.