FizykaII77401

763

Niejednostajne rozdzielenie ciepła, będące przyczyną elektrycznego napięcia w odosobnionych dobrych przewodnikach i w kryształach wspomnionych. staje się natychmiast źródłem elektrycznego strumienia, skoro tylko przez metaliczne połączenie elektrycznych biegunów otworzy się droga do ciągłej wymiany przeciwnych elektryczności. Seebeck w Berlinie odkrył pierwszy te strumienie i dał im nazwę strumieni termoelektrycznych. Jeżeli dwa różnorodne pręty metalowo tak są zlutowane, iż tworzą zamkniętą figurę, krąży w nich zawsze strumień elektryczny, skoro obydwa ich miejsca zlutowania posiadają niejednakową temperaturę. Strumień ten trwa dopóty, póki się w nich wszędzie temperatura całkiem nie wyrówna. Łatwo go tćż wykazać, zrobiwszy podłużny a nizki prostokąt z dwóch prętów, jednego bismutowego, a drugiego miedzianego, i zawiesiwszy małą igłę zboczenia na ostrzy drucika, prostopadle osadzonego na podstawie tego prostokąta, który na płaszczyźnie magnetycznego południka winien być ustawiony. Igła zajmuje swoje naturalne położenie, i staje równoodległe do podstawy bismiito-wej, jeżeli cały ten prostokąt wszędzie jednakowo jest ogrzany. Skoro zaś jedno miejsce zlutowania do wyższej temperatury się podniesie, np. za pomocą płomienia lampki spirytusowej, pod eden koniec pręta bismutowego podłożonćj, zaraz igła magnesowa zmienia swoje położenie i zwiastuje obecność elektrycznego strumienia. Gdy się zaś to samo miejsce zamiast ogrzewania oziębia, igła wychyla się w przeciwną stronę, ukazując przez to, że strumień krąży w przeciwnym kierunku. Jednakowoż nie wszystkie zestawienia dwóch metalów, w ten sposób uskutecznione, dają strumienie tak wydatne, jak bismut i miedź; nie we wszystkich tćż krąży strumień termoelektryczny razem z ciepłem, lecz właśnie w niektórych idzie on w kierunku przeciwnym przesyłaniu ciepła. Do wykrycia takich słabych strumieni,

zamiast zwyczajnej igły magnesowej, użyją się igły podwójnej, astatycznie urządzonćj (Fig. 422), która niepodlegając magnetyzmowi ziemskiemu

przyjmuje łatw⁷0 kierunek, jaki Fin- 499    jej nadaje strumień tennoelek-