img09101

Iw om o wychodzą kształty z pod pierwszej ręki dziecka! I tych bohomazów nie wolno piórem poprawiać, bo jeszcze większe urosną... Dziecko pragnęłoby poprawić, sprostować z duszy— ani rusz! bo, co tknie Pd nowa, to nowy potwór... Jakaż to przeciwnie swoboda z tablicą! tu jedno użycie gąbki zaradza złemu: powstaje nowa litera, nowyrysunek na gruzach starego, i sprawa idzie dalej jaknajgładzićj. Słowom: dziecko jest p a iwj m swój pracy w najszczerszym tego słowa znaczeniu.

Kiedy już mowa o tablicy łupkowej stawmy tu joszczo jodno ważno pytanie: Jak długo ma pisać dziecko na tablicy łupkowej? Otóż na to jest tylko jedna stała odpowiedź: cały p i d r w s z y rok! Wprawdzie już w drugićm półroczu zaczyna dziecko także pisać na papierze— lecz niechże wtenczas nauczyciel nic porzuca tublicy, Tu-bliea ma służyć do odrabiania wszelkich ćwiczeń — sekstern przeciwnie służy tylko do kaligrafii. Na tablicy pisze dziecko codziennie; w seksternie tylko trzy do czterocli razy w tygodniu. — Drobiazgi te niezmiernie są ważne — tylko nie trzeba ich lekceważyć i nie zapominać nigdy, że mamy z dzieckiem do czynienia, któremu trzeba ułatwiać pochód w pracy a nie przekopywać drogi uierozwaŻKĆm przeskakiwaniem do rzeczy tamujących prawidłowy rozwój fizycznych i umysłowych sił dziecka.

5ł. Pisanie w seksternie.

1. Kiedy zacząć pisać w seksternie? Po niektórych zar*" kładach i domach prywatnych zaczynają naukę od pisania w trzecim lub czwartym tygodniu... Względy, jakiemi się tu powodują nauczyciele (nauczycielki), nic są zgoła pedagogiczne. .Chodzi im o to, aby dziecko mogło jaknajrychlćj popisać się przed rodzicami w pisaniu na papierze, bo to niby już za^żwa-\vą pracą przemawia. Kodzice, lubią patrzeć na te szybkie po-, stepy, nie zadając sobie nawet pytania prostego: jakim te'z sposobem' okupiło dziecko_ te wczesne próby na papierze?... Wstępna pisanina na papierze sprzeciwia się zasadzie pedagogiez-iićj, która mówi i ostrzega po ojcowsku: „Od rzeczy łatwych do trudniej szych!" Stosujmyż się więc do niej.— W pierw tablica łupkowa (całe pierwszo apłrocze!) — potem sekstern (drugie półrocze). Pióro (ów tak s komplikowany i uparty przyrząd) tląc; można dziecku wtenczas dopiero do ręki, kiedy się uietylko oswoi doskonale z rysikiem, ale nauczy się także pisać litery wszystkie bez mozołu.— Jakżosz łatwą wyda się

191

wtenczas praca na papierze! ileto łez i utrapień oszczędzi się dziecku...

2. Od czego zacząć pisanie w seksternie? Od n a j p i ó r w-

szych elementów pisania: od kresek, kółek i liter — słowem od III, IVStopnia¹' wzorów kaligraficznych. Tam, gdzieśmy poczynali na tablicy łupkowej, tam poczynajmy i w aeks-ternie. Iłozumió się. samo przez się, że praca pójdzie tym razem daleko prędzej i przyjemniej.

Jakkolwiek pisanie w seksternie zaczyna się dopiero w drugiem półroczu nauki, nie wynika ztąd, ażeby dziecko miało pisać w nim codziennie, Przeciwnie: najwyżej trzy do czterech razy w tygodniu, i to tylko w celach czysto kaligraficznych—bo resztę usług (dyktando, przepisywanie, itd.) spełni i spełniać powinna przez rok cały tablica łupkowa.

A teraz pod koniec jeszcze kilka drobnych uwag co do pisania w seksternie.

1)    Sąkstern powinien być poliniowany ile możności s z e r o k'o, aby dziecko miało dosyć miejsca do swobodnego" napisania i ocenienia litery.

2)    Sekstern powinien mieć format szerszy niż dłuższy, ponieważ dziecko nie będzie zmuszone przerywać sobie ustawicznie swego wzoru.

V J) Sekstern powinien mieć bibułkę stałą, lecz dziecku nic wolno samemu kłaść bibułki na świeże pismo, bo— zetrze to, co napisało. Iizecz-to nauczyciela, przynajmniej w pierwszych kilku tygodniach.

Oo do wyboru piór, to pierwszeństwo należy się s t a Iowo m u, ponieważ łatwiej można się z nióm obchodzić fiifli' z gęsiom. Gęsio pióro psuje się i zalewa pismo za lada silniejszym naciskiem (a dziecko nic żartuje, kiedy pisz e...); stal o--w e, przeciwnie, nie jest tak delikatne; nerwy jego silniejsze. Oczywiście dbać trzeba tylko o to, aby pióro' stalowe było ile możności elastyczne i aby nosek jego nie był spiczasty.

5) W kałamarzu powinno być atramentu tyle tylko, aby pióro umaczało się do dwóch trzecich noska.

G) W trzymaniu pióra nie bądź pedantem. Ła-two-to powiedzieć panom „kaligrafom¹¹: pisz tak, aby palec wskazujący i średni spoczywały na piórze. Nic naturalniejszego nad tę zasadę. A jednak... żaden z kaligrafów tak pió-