607
CENA
33 .. | ||
... 28,, ,, | ||
.. 24 .. ,, | ||
.. 31 ,, ,, | ||
.. *9,, „ | ||
.. 17.. .. |
ną każdego dobra a ilością tego dobra nabytą na rynku, czyli popytem. Naogól im niższa jest cena, tern większy jest popyt. Związek ten można przedstawić zapo-mocą tabeli, podającej ilość nabytą danego dobra przy każdorazowej jego cenie. Np. znajdujemy, że zostaje nabytych:
przy cenie 50 zł za jedn. 6 jedn. danego dobra
AO .... # y #l f #f
. 8
. 9 ......
, *1
. 12 .. ,,
. *3
Tabelkę taką nazywamy skalą popytu. Można ją zobrazować na wykresie. Oznaczając ilości nabyte danego dobra na osi X-ów, a cenę na osi Y-ów, otrzymujemy wykres (rys. 1):
Rys. 1.
Wykres ten daje nam krzywą DD\ którą określamy mianem krzywej popytu. W podobny sposób otrzymujemy też skalę podaży oraz krzywą podaży. Naogól (choć nie zawsze), im większa jest cena danego dobra, tern większa jego ilość zostaje zaofiarowana na rynku, czyli tern większa jest jego podaż. Np. otrzymujemy, jako skalę podaży, następującą tabelkę:
przy cenie iozłzostajezaofia
ow 6 jedn.dan.dobra
,, 15,. |
,, |
7 »» »» | ||
,, 20 ,, ,, |
8 | |||
.. 28,, t, |
,, |
9 .. .. | ||
40,, ,, |
,, |
10 ,, .. | ||
.. 50., |
II ,, | |||
, , 60 ,, |
,, |
13 ,, | ||
.. 7°.. |
»» |
13 .. ,, |
Tabelka ta daje krzywą podaży SS1 (oznaczając ilości zaofiarowane danego dobra na osi X-ów, a cenę na osi Y-ów) (rys. 2):
Skala popytu i skala podaży wyznaczają razem cenę wolnokonkurencyj-ną. Na rynku wolnokonkurencyjnym bowiem tylko taka cena utrzymać się może, przy której popyt na dane dobro jest rów-ny jego podaży. W naszym przykładzie cer ną taką jest cena 28 zł za jednostkę, gdyż przy tej cenie nabywcy chcą nabyć 9 jednostek, a sprzedawcy tyleż jednostek ofiarowują. Gdyby cena była wyższa, to nie mogłaby się ona długo utrzymać. Sprzedawcy chcieliby bowiem wówczas sprzedać ilość większą, aniżeli chcą kupić nabywcy i musieliby dlatego cenę obniżyć. Podobnie, gdyby cena była niższa, to nie mogłaby się ona utrzymać, gdyż ilość, którą chcą kupić nabywcy, przewyższałaby ilość zaofiarowaną przez sprzedawców, wynikiem czego byłoby podniesienie ceny przez sprzedawców Utrzymać się może tylko taka cena, przy której ilość zaofiarowana jest równa ilości, którą nabywcy chcą kupić przy tej cenie. Dlatego też cena taka nazywa się ceną równowagi. Zatem cena równowagi wyznacza się na takim poziomie, przy którym ilość zaofiarowana danego dobra jest równa ilości, którą nabywcy chcą kupić. Powstanie ceny równowagi da się zilustrować zapomocą wykresu. Rysując krzywą popytu D Dł oraz krzywą po-