page0305

297

Senat — Senefelder

Gutkowski,, dawny biskup podlaski, 2 Października 1863, i Franciszek Sołtyk 25 Października 1865 r. Największą liczba przypada senatorów na senat z drugiej doby 1815—1831, bo jak wykazaliśmy, król saski bardzo oszczędnie używał nominacy*j. Statystyczne wykazy przekonałyby, że senatorów wszystkich duchownych i świeckich było przez lat 24 osób do 150. Z tych na biskupów wypada liczba niespełna 30. Senat księztwa ma się do senatu królestwa, jak 1 do 7—8. Nie mamy żadnego dzieła poświęconego historyi senatu, ciekawe szczegóły są po pamiętnikach spółczesnych, no. Koźmiana. Zatrzymujemy się tutaj na dniu 29 Listopada 1830 roku. Na tej epoce albowiem senat doznał radykalnej przemiany.    Jul. B.

Senatu rządzącego warszawskie departamenta IX i X, oraz ogólne zebranie tychże departamentów' Departament IX sądzi sprawy cywilne, departament X sądzi sprawy kryminalne, na ogólne zaś zebranie przelane zostały attrybucyje rady stanu. (ob.). Obowiązki wszystkich tych trzech najwyższych magistratur sądowych, objęte są tak wyżej powołanym ukazem jaką też ustawą zatwierdzoną pod dniem 26 Marca 1842. Departament IX i X senatu rządzącego pozostają w pierwotnych attrybucyjach. Ogólne zebranie, ukazem z dnia 14 (26) Marca 1861 roku zwinięte, a rada stanu przywróconą, została.    K. 117. 11.

Senebier (Jan), natiinilista i biblijograf, urodził się w Genewie 1742 r., oddawał się teologii i w r. 1765 został pastorem przy jednym z kościołów genewskich. Pierwszem dziełem jego były: Conles moraux, na sposób Mar-montel’a napisane, które nie miały powodzenia. Zaopatrzony w różnorodne wiadomości, na zadanie harlemskiej akademii wypracował dzieło klassyczne: Essai sur /es observations en histoire natirrelle, które następnie wydał pod tytułem: Essai sur fart cfobsneer et Je faire des expericnces (Genewa, 1775; wyd. 3-cie 1802). Wytłomaczył różne dzieła przyjaciela swego Spallanzani’ego i do Encyklopedyi Metodycznej napisął części należące do fizy-ologii roślin. Po długim pobycie w Chancy na posadzie pastora, w r. 1773 został naczelnym bibliotekarzem miasta Genewy, co dało mu sposobność zajęcia się biblijografiją, historyją i literaturą. Podczas zaburzeń opuścił Genew^rę, lecz w rócił do niej w r. 1799 i tutaj też umarł 1809 r. Najważniejszemi pracami Senebier a są te, w których usiłuje zapomocą praw fizyki i chemii objaśnić zjawiska życia roślin i zwierząt, jakiemi sa: Memoires sur linfluence de la lumicre (3 tomy; Genewa, 1782) i Rapports de fair atmospkćriąue acec les (dres organises (3 tomy; 1807). Ogłosił także dzieło: Traife de physiologie regetale (3 tomy; 1800). Próbował też sił swoich w meteorologii. biblijografii, lecz na tern polu nic znakomitego nie utworzył.

Senefelder (Alojzy), wynalazca litografii, urodził się w Pradze Czeskiej, 1771 r.; w młodym wieku z ojcem sw'oim, znakomitym aktorem, przybył doMo-naehijum, gdzie występował na teatrze w rolach podrzędnych. Palony żądzą wsławienia się jako pisarz drammatyczny, nie znajdując na dzieła swoje nakładcy, postanowił sam je drukow^rać a nie mając środków na założenie drukarni, szukał sposobu tańszego przygotowania druków. Tym sposobem w^rpadł na myśl najprzód wklęsłej a potem wypukłej litografii, lecz brak środków nie-dozwoiił mu udoskonalić swego wynalazku. Próby czynione nad zastosowaniem tego wynalazku do drukowania nut, wypadły początkowo pomyślnie, później dla braku odpowiedniej prassy nie udawały się i naraziły tych, którzy na nie łożyli, na straty, wynalazkowi zaś zjednały sławę niepraktyczności. Senefel-