scandjvutmp12901

257

dostrzegają i poznać potrafią okręt na morzu w takiej odległość/ wjakiej Europejczyk ledwo go dojrzy przez dobrą lunetę. Węza po-’ znają węchem z bardzo daleka, i częstokroć tropią, jak ogary, zwierzynę na którą polują. Najmniejszy szelest nie ujdzie ich ucha; dla tego to zbiegły Murzyn zwęszy zdaleka i usłyszy Europejczyka który go ściga. Ich dotykanie jest nadzwyczaj czułe. Ale ponieważ wiele czują, przeto mało myślą; cali przejęci są wrażeniami i powodują się niemi aż do pewnego szaleństwa. Ani obawa najsurowszej kary, ani nawet bojaźń śmierci nie wstrzymają ich w zapędzie namiętności. Widziano jak narażali się na największe uiebezpieczeu. stwa, znosili najsroższe kary, które ich uie powściągnęły od odwiedzenia, na chwilę swej kochanki. Choćby wyszli z. pod najokrutniejszej chłosty, niech tylko usłyszą brzęk najlichszego muzycznego instrumentu, a o wszystkiem zapomną i skakać będą z radości. Je-dnotonua z kilku wyrazów na los sklejonych śpiewka, zabawi ich przez cały dzień i nie sprzykrzy się im bezustanne jej pow tarzanie, a nawet nie dozwoli im uczuć utrudzenia w pracy; rytm śpiewu przynosi im ulgę w pracy i nowych im sił dodaje. Chwila uciechy wynagradza im całoroczne trudy. Całkiem zajęci będąc obcemi wrażeniami, za nic mają przeszłość i przyszłość; dla tego i zmartwienie ich trwa krótko, przywykają do swej biedy, a nawet staje się im ona znośna, kiedy na chwilę używają rozkoszy. Ponieważ idą raczej za zmysłowością i za wrażeniami jak za rozumem, przeto w niczem nie znają miary; są to owieczki gdy ich gnębią, a tygrysi gdy panują. Ich umysł, chodzi bezustannie, według wyrażenia Montaigue, z piwnicy do spichrza Jak zdolni są poświęcić się na śmierć za pana którego kochają i uie raz widziano podobne ich przykłady), tak w zemście mogą zamordować swoję kochankę, zabić żonę i rozgnieść kamieniami swe dzieci. Nic straszniejszego nad ich rozpacz, jak również nic wspanialszego nad ich poświęcenie się. Takie ostateczności trwają tein krócej, im dalej bywają posunioue; stąd pochodzi ow'a łatwość z jaką Murzyni szybko zmieniają wrażenia, albowiem gwałtowność sprzeciwia się ich trwałości. Nie ma dla tych ludzi innego hamulca tylko potrzeba, ani innego prawa, tylko siła; tak każe układ ich ciała i natura ich klimatu

Jeżeli mało mają między sobą Murzyni stosunków moralnych,