67
biel azyjatyckich używania płukań wzbudzających, aromatycznych, dla podniecenia pożądliwości i roskoszy, musi przyspieszać regularność odpływów; takiź skutek sprawiają pożywne pokarmy które Bauianowie dają swym młodym dziewicom (1).
Tern wszystkiem utwierdza się to powszechne prawo: ze im krótsza jest pod równikami młodość kobićt. tym wcześniej się zaczyna i dłuższa jest ich starość ci/iiis pubescunt, citius senescunt. Podobne do kwiatów owych okolic które rozwinąwszy się rano, usychają od południowego skwaru słońca. Dla tego tez kobiety zatrudniają się wewnątrz domu wychowaniem dzieci, gdy stracą nadzieję podobania się wdziękami ciała. Z tem wszystkiem ponieważ ich starość następuje wcześniej, nie tyle więc jest ona starością dla nich co dla nas; włosy kobiet nie tak prędko podlegają siwiźnie jak w łosy mężczyzn; rzadko one łysieją, ich lóż życie nie tak prędko upływa jak życie starych mężczyzn; w ogólności bowiem kobiety dochodzą bardzo podeszłego wieku, mniej od mężczyzn doznając w nim dolegliwości. Czyiiżby nie dla tego były żywsze, że ich naturalnie miękki skład ciała, mniej tężeje i nie tyle wysycha?
Osoby rasy murzyńskiej, wtedy nawet kiedy się przeniosą w klimaty więcej umiarkowane od klimatów afrykańskich, jak np. w północnćj Ameryce i Europie, to przecież wcześniej dorzewają niż ludzie białego pokolenia; różnica w tej mierze wynosi rok jeden lub więcćj; z czego się pokazuje że rasa czarna naturalnie jest wcześniejsza od rasy europejskiej. Wyraźnie także okazuje się ten przykład na pokoleuiu mongolskim. Kie tylko w Syjam (2) i w Gol-kondzie, za świadectwem Metholda, tudzież w Chinach i Japonii, jak zapewnia wielu podróżnych, dojrzałość kobiet zaczyna się około jedenastego lub dwunastego roku. ale nawet w okolicach znacznie zimniejszych od naszych następuje wcześniej niż w uaszych klimatach. Kałnmczanka, sybirska Mongołka, w strefie równie zimnej jak Szwecyja, mogą pójść za mąż w trzynastym roku, a częstokroć matkami są w roku dwumastyiu (3). Lapouki, lubo mało doznają tćj słabości, zaczynają przecież podlegać jćj około dwunastego
(1) Ovington Voyagenux Intiet, t. II, p. 28 tłom. fr.
(2) La Loubere, Deicription tłu royaurae da Siani 1.1, p. 155.
(3) Kliugstaeilt, Mem. sur Us Samoiedes, p. 41—43.