006

Razem z próbkami należy przesłać adres budowy oraz podać: przeznaczenie budynku (dom mieszkalny, budynek inwentarski, dom ludowy, szkoła itp.), ilość pięter, rodzaj dodatków możliwych do uzyskania na miejscu. Ośrodek bezpłatnie na-deśle orzeczenie określające: spoistość gliny, skurcz, wytrzymałość na ściskanie, proporcję koniecznych dodatków i przydatność gliny do wykonania ścian lub wyrobów.

3. Wydobywanie gliny

Przy wydobywaniu gliny należy zwrócić uwagę, aby nie zepsuć terenu licznymi dołami. Dla budynku podpiwniczonego wystarczy niekiedy glina z wykopów fundamentowych i piwnicznych. Dla budynków jednak niepodpiwniczonych lub budynków stawianych nie na pokładzie gliny albo dla wytwórni

bloków glinianych, należy kopać glinę poza placem budowy.

Przy niewielkim zapotrzebowaniu gliny wskazane jest kopanie płytkie i wyrównanie terenu. Odrzuca się na Dok warstwę ziemi, wydobywa glinę pasami na głębokość 1 do 3 łopat zarzucając każdy pas ziemią z pasa sąsiedniego. W ten sposób cały teren nieco obniży się nie tracąc wartości użytkowej.

Przy większym zapotrzebowaniu gliny lepiej kopać ją w ustalonych planowo miejscach w celu utworzenia stawów rybnych lub zbiorników wody do celów przeciwpożarowych. W tym ostatnim przypadku należy zwrócić się o pomoc i poradę do Powiatowej Komendy Straży Pożarnych i Powiatowego Inspektora PZU.

Kopanie gliny może odbywać się ręcznie wąskimi łopatami, tak zwanymi sztychówkami, z pomocą kilofa przy kopaniu glin tłustych albo szuflą konną pokazaną na rys. 8.

Szufla jest to czerpak ze stalowej blachy, zaopatrzony w rączki do kierowania i w ruchomy uchwyt do zaprzęgu konia.

W czasie ruchu, przy uniesieniu rączek w górę szufla wcho-.1/1 w glinę i napełnia się nią. Nacisk rączek w dół unosi przednią krawędź napełnionej szufli w górę, po czym ciągniona szufla Allzg ając się przewozi ładunek. Wyładowanie szufli odbywa się przez uniesienie rączek do góry, co powoduje oparcie się krawędzi szufli o ziemię i wywrócenie się jej dnem do góry.

Na pokładzie tłustej gliny szufla może ślizgać się nie zgarniając gliny. W tym przypadku należy uprzednio teren zorać pługięm odpowiednim dla ciężkich gleb, a następnie rozdrobnić łkiby broną talerzową.

W ciągu 8 godzin można wydobyć i przewieźć szuflą konną następujące ilości gliny, zależnie od spoistości gruntu i odległości transportu:

( Hl legł ość w metr. 20    30    40    50    60    80

wydajność w m* 41-7-60 36-7-49 31-7-40 27-f-35 24-H29 22-1-25

Przy kopaniu ręcznym 1 robotnik w ciągu 8 godzin wykopie .1 do 5 m^:l gliny, licząc w stanie wzrychlonym, zależnie od spoistości gruntu.

Przewóz taczkami wzrychlonej gliny, zaLeżnie od odległości, wyniesie w ciągu 8 godzin:

odległość w metrach    20    50    80

przewieziona ilość m³    23-7-26 14-4-17 IO-t-12

Ze względu na podniesienie jakości materiału i ułatwienie mieszania gliny należy starać się wykopać glinę na jesieni, złożyć ją w hałdy o szerokości podstawy wynoszącej 1,5 metra i o wysokości około 1,5 metra, a następnie pozostawić przez zimę dla przemarznięcia.

Niegnijące dodatki schudzające, jak piasek lub żużel, wska-. mc jest przy składaniu gliny w hałdy dodawać w ustalonej proporcji.

III. SPOSOBY WYKONANIA ŚCIAN Z GLINY

Obecnie stosowane są tylko takie sposoby wykonania ścian / gliny, jakie nie wymagają wzmacniających konstrukcji /, drewna, cegły lub betonu. Ściany mogą być albo murowane

15