129

A *J—A    4U *. ,v-ł.

lUnt?I Xł«dM*(Uk CU «A»M

62. Pokji a inne ntyf uqe pałstwime criz er giny samooądu

materialnymi i kadrowymi, zdolnymi do podjęcia defensywnych działań, zanim zorganizowano jakiekolwiek cywilne służby bezpieczeństwa.

Ponadto fakt, że II RP w pierwszym okresie swego istnienia była zaangażowana w wiele konfliktów zbrojnych, podnosił znaczenie i prestiż wojska. Dopiero po zakończeniu wojny polsko-radzieckiej organy wojskowe przystąpiły do przekazywania policji kompetencji w zakresie defensywy politycznej. Stworzono przepisy wykonawcze, które miały normować zasady współpracy w tej dziedzinie.

Minister spraw wojskowych gen. Kazimierz Sosnkowski zatwierdził Zł marca 1921 roku instrukcję regulującą kompetencje wojskowych organów informacyj-no-dcfcnsywnych. Zgodnie z nią wrjjsko przekazywało część swych prerogatyw w zakresie służby kontrwywiadowczej cywilnym organom - administracji politycznej i Policji. Jednocześnie służby wojskowe nadal pozostawały odpowiedzialne za „zabezpieczenie interesów siły zbrojnej Państwa przed wywiadem państw obcych i przed propagandą w yw rotową".

Jak słusznie zauważają W. Kozaczuk i A. Pepłoński, pomimo formalnego przekazania Policji zadań z zakresu „defensy wy politycznej" organy wojskowe nadal prowadziły w^r tej dziedzinie aktywną działalność². W takiej sytuacji stworzenie wspólnej platformy działania między Oddziałem II Sztabu Generalnego WPi jego placówkami terenowymi a cywilnymi organami bezpieczeństwa stało się konieczne. Zasady tej współpracy zostały określone w okólniku MSW¹' z 31 maja 1922 roku. Zgodnie z tym przepisem służby wojskowe wykonywały zadania w sferze obrony państwa, dlatego też był)^- zainteresowane uzyskaniem wiedzy na temat sytuacji wojskowo-politycznej w^r innych krajach oraz przeciwdziałaniem wszelkim próbom osłabienia stanu bezpieczeństwa zewnętrznego własnego państwa. Z tego względu wszystkie władze i instytucje państwowe, w tym policyjne, zobow iązano do udzielania szerokiej pomocy organom wywiadu i kontrwywiadu wojskowego.

Po zamachu majowym w 1926 roku rozpoczął się powolny proces przejmowania przez Oddział II Sztabu Generalnego całości problemów ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Kierownicy ekspozytur Oddziału II oraz samodzielnych referatów informacyjnych DOK stale uczestniczyli w odprawach służbowych terenowych władz administracji politycznej i Policji Państwowej. W miarę upływu czasu stawali się oni głównymi organizatorami służby defensywnej na terenie województwa lub powiatu.

‘ W. Kozaczuk. Bitwa o tajemnice: iluzby wymadoncze Mdi i Rzazy Niemieckiej 1922-1939, Warszawa 1977; A. Pepkirtiłu, Pohc/ct Patist kohw w sytumie organów bezfneezetittwa U Rztaytospaidą, Szczytno 1991.