O. W iMłi S. J. DullY I'Amur ittufowuŁ*. ^.rujw 2U)? ISBN ttK-MW-UW-).* O by PWN 2040
330
13.
Metale i pólmetale w hydrosferze
Obliczymy teraz stężenia równowagowe czterech postaci, przedstawionych w podanych równaniach, w czystej wodzie o pH 7.00. Odpowiednie równowagi i wartości stałych równowag są następujące:
Ks = 1.6-10-39 Kdl =6.3 - I0"3 K,2 = 3.2 • lO"4 K,a= 1.3 10 ?
(13.3)
(13.4)
(13.5)
(13.6)
Fc(0H).t^±Fc?+ + 3 0H-Fc?+ + 2 H20 ^ FcOH2+ -f H tO+ FcOH2+ + 2 H;0 = Fe(OH)t + H<CT 2 Fc'+ + 4 H;0 ^ Fc>(OH)^ + 2 H,0"
Ponownie należy zwrócić uwagę na fakt, że woda hydratacyjna związana z żelazem nic została tutaj uwidoczniona.
PRZYKŁAD 13.1
Stężenie różnych postaci żelaza w czystej wodzie
Na podstawie równania (13.3) możemy napisać lFe*][OH-)3 = k,
[Fe,+l[10-’,oor = 1.6 • 10""’
(Fe**) — 1.6-10-“ mol L-1
a na podstawie równania (13.4)
= 6,3- 10 ’ mol l.
[FcOH-*l[H,OM
(Fe*
Po podstawieniu wartości |Fe‘‘] obliczonej powyżej otrzymujemy
[FeOH:‘l =
6.3 • 10 3• 1.6- 10”*
1.0 10 T
= 1,0- 10"13 mol L~‘
Podobnie dokonaliśmy obliczenia stężeń równowagowych dwóch następnych jonów żelaza: (FelOHtf) = 3,2 • 10-'° mol L"'
[Fc,<OH>^] = 3.3 • 1<r:? mol • L-'
A zatem całkowite stężenie różnych akwakompleksów Fe’” w wodzie o pH 7.00 wynosi 3,2 ■ 10 mol I. 1 (= 0,018 ppb), a najważniejszą jego postacią jest Fc(OH)j.
Związki żclaza(ITI) są więc wyjątkowo trudno rozpuszczalne w czystej wodzie. Rozpuszczalność ulega istotnemu zwiększeniu, gdy obecne są ligandy tworzące trwałe kompleksy. W hydrosferze te ligandy często pochodzą z naturalnej materii organicznej (NMO) obecnej w wodzie. Na ogół jednak proste związki żelaza)II) są lepiej rozpuszczalne niż odpowiednie związki żelaza(III). Dlatego leż warunki redukujące z małą wartością p£ prowadzą do wzrostu stężenia tego pierwiastka w hydrosferze. Powróćmy do rys. 10.Z.1, z którego wynika, żc najważniejszymi postaciami zclaza w hydrosferze