2009 01 02 1724

13.2. Klasyfikacja metali

Rys. 13.2. Klasyfikacja niektórych metali o znaczeniu środowiskowym (Przerysowano z pracy: E. Nie-bocr. D.H S. Richardson. ..The rcplaccmcnt of ihc nondesenpt term ,hcavy metals' by a biologically and chemically significant classificalion of melal iuns", F.mtron. Pot ha, (Senes H). 1, 3 (1980) | Dal szy podział oparty na tradycyjnych klasyfikacjach zaproponowanych przez Ahrlanda i Pearsona (palrz przypisy 2 i 3 w tym rozdziale) jest zaznaczony limami poziomymi. Trwałość kompleksów wyrasta ze wzrostem indeksu jonowego i/lub kowalencyjnego, na co wskazuje slrzałka

Większość biologicznych mikroelementów pokarmowych, łącznic z manganem, miedzią i cynkiem, zalicza się do lypu pośredniego. W przeciwieństwie do metali typu A. jony typu pośredniego tworzą trwałe kompleksy z różnorodnymi atomami donorowymi, łącznie z tlenem, azotem i siarką. Wśród metali typu B kilka wykazuje toksyczność w stosunku do organizmów. Na ogól (istnieją wyjątki) toksyczność wzrasta w szeregu metale typu B > metale typu pośredniego > metale typu A. Podczas gdy jony metali typu B wykazują silne powinowactwo do donorowych atomów siarki, tworzą one również. ze związkami o donorowych atomach tlenu bardziej trwałe kompleksy niż metale typu pośredniego i metale lypu A. Zdolność tworzenia pochodnych metylowych, które są trwale w środowisku wodnym, jest inną charakterystyczną cechą metali tej klasy. Pochodne metylowe metali typu A rozkładają się w wodzie i odnosi się to również do większości metali zaliczanych do grupy pośredniej.

Pomimo Ograniczeń powyższe koncepcje umożliwiają zrozumienie niektórych chemicznych właściwości jonów występujących w środowisku wodnym. W tabeli 13.2 podano główne postaci (nieorganiczne) niektórych ważnych dla środowiska jonów metali. Przy sporządzaniu tabeli przyjęto, że metale występują w zakresie typowych ..normalnych” wartości stężeń w wodzie i że woda la zawiera węglany, siarczany(VI) i chlorki w ilościach takich jak obserwowane w przeciętnej wodzie rzecznej. Dodatkowe postaci substancji związane zc środowiskiem morskim również zostały odnotowane.

Dane zgromadzone w tabeli 13.2 potwierdzają pewne ogólne cechy grup metali przedstawionych uprzednio.

Wszystkie metale tworzą akwakompleksy w środowisku wodnym. Wartości stosunku Z‘/r takich metali jak sód i potas są małe. a skoordynowane cząsteczki wody pozo-