2009 01 025104

G W v.nl **.-« S I Dufly. (’A#«wvłv^*wU, W<ntwj itil? ISBN >-41-15324-3. C by W MN 20ifl

14.S. Podział substancji organicznych o małych cząsteczkach...    38S

Rys. 14.17. Korelacja między stalą podziału w układzie oktanol/wuda i współczynnikiem biologicznego nagromadzenia w ciele foki bajkalskiej (or-IICi! heksachlorocykloheksan. np. lindan)

Przykład mogą stanowić wyniki badań dotyczących różnorodnych chloroorganicznych substancji skażających wodę. ryby i foki w jeziorze Bajkał we wschodniej Syberii⁴.

Trwałe związki, takie jak DDT i polichlorowane bi fenyle, są nieco lotne i mogą przemieszczać się na duże odległości w atmosferze. W rezultacie w regionach, gdzie takie związki nigdy nie były stosowane, ich stężenia w wodzie były znaczne. Ze względu na wykazywane w łaściwości hydrofobowe związki te podlegały bioakumulacji w tkance tłuszczowej zwierząt żyjących w wodzie. Przytoczone tutaj wartości współczynnika WBN odpowiadają stosunkom stężeń (g ■ kg“^l) rozmaitych związków w tranie foki bajkalskiej do ich stężeń <g • L ’) w otaczającej wodzie. Zaobserwowano względnie dobrą korelację między stabelaryzowanymi wartościami Kow i WBN dla wielu związków chloroorganicznych (rys. 14.17). Takie korelacje pozwalają na oszacowanie zdolności nagromadzania innych połączeń halogenowanych. dla których znane są wartości Kow-Istnieją jednak pewne ograniczenia takiego postępowania. Z przedstawionego rysunku wynika, że wartość WBN w przypadku niektórych związków w większym lub mniejszym stopniu mc spełnia rozpatrywanej korelacji. Dla 4.4'-DDli przewidziano współczynnik WBN 1<)\ podczas gdy wyznaczony eksperymentalnie jest bliski wartości 10*.

Jako ogólne przybliżenie można przyjąć, że biologiczne nagromadzanie się małych cząsteczek organicznych staje się ważne i należy zwrócić na to zjawisko uwagę, gdy wartość WBN wynosi 10 000 lub więcej.

Inne stałe podziału stosowane do opisu rozmieszczenia substancji w środowisku

W celu opracowania bardziej przejrzystego opisu zachowania się związków organicznych w układach woda naturalna/cząstki materii w zawiesinie wprowadzono dodatkową

⁴J.R. Kuklick. T.F. Bidlcman. I..L. McConncll, M.D. Walla. G.P. Ivanov. „Organochlorincs in the water and biota of Lakc Bajkał. Sibcria". Environ. Sci. Techno/.. 23. 31 (1994).