38 39

KRÓTKA GRAMATYKA JĘZYKA NORWESKIEGO

KRÓTKA GRAMATYKA JĘZYKA NORWESKIEGO

Reguły użycia czasu przeszłego i czasu perfectum są w języku norweskim bardzo ściśle określone.

Czas przeszły

Czasu przeszłego używa się, gdy mowa o czynności zakończonej w określonym momencie w przeszłości. Z tego względu czasu przeszłego używa się często w połączeniu z okolicznikami czasu typu for... stden: Jeg spiste for 5 minutter siden. Jadłem 5 minut temu.

Okres czasu zakończony w przeszłości wyraża się przyimkiem:

Jeg spiste i 5 minutter. Jadłem przez 5 minut.

Czas przeszły stosuje się w pytaniach o moment w przeszłości:

Nar spiste du middag? Kiedy jadłeś obiad?

Perfectum

Czas perfectum tworzy się za pomocą czasownika har i imiesłowu. Stosuje się go, jeśli mowa o czynności niezakończonej lub jeśli moment, w którym nastąpiła, jest nieznany lub nieistotny.

Jeg har snakket med ham. Rozmawiałem z nim.

Czas perfectum używany jest również w pytaniach, które wymagają

odpowiedzi tak lub nie:

Har du snakket med ham? Rozmawiałeś z nim?

W przypadku czynności trwających od pewnego czasu stosuje się przy-imek i:

Jeg har bodd i Oslo i 10 ar. Mieszkam w Oslo od 10 lat.

Czasowniki regularne

Czasowniki regularne dzielą się na cztery grupy. Do grupy ostatniej należą czasowniki zakończone na akcentowaną spółgłoskę. Odmiany pozostałych czasowników trzeba się po prostu nauczyć, lecz wraz z rosnącym doświadczeniem językowym przypisanie czasownika do konkretnej grupy stanie się łatwe.

Bezokolicz nik	Czas teraźniejszy	Czas przeszły	Czas perfectum	I m
Grupa 1 snakke	snakker	snakket	har snakket	mówić
Grupa 2 spisę	spiser	spiste	har spist	jeść
Grupa 3 ieve	Iever	levde	harlevd	żyć
Grupa 4 bo	bor	bodde	har bodd	mieszkać

1. Do której grupy należę te czasowniki? Wstaw krzyżyk we właściwym miejscu.

		Grupa 1	Grupa 2	Grupa 3	Grupa 4
1. czytać	lese
2. mówić	snakke
3 -jeść	spisę
4. mieszkać	bo
5. uczyć się	laere
6. próbować	prove
7.jechać	reise
8. dzwonić	ringe
9. kupować	kjope
10. kosztować	koste

2. Którego czasu użyjesz w tych zdaniach - czasu przeszłego czy czasu perfectum?

Jeg	i 5 minutter.
(spisę)
Jeg	boka i to timer.
(lese)
Hun	med ham i en
time. (snakke)
Hvor lenge	i Norge
(bo)
Hvor lenge	du i gar?
(arbeide)

1. Jadłem przez 5 minut.

2.    Czytam tę książkę od dwóch godzin.

3.    Rozmawiała z nim przez godzinę.

4.    Od kiedy mieszkasz w Norwegii?

5.    Jak długo wczoraj pracowałeś?