Poza kodeksem postępowania administracyjnego uregulowano:
♦ postępowania administracyjne:
• postępowanie egzekucyjne w administracji - usuwa z dnia 17 VI 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
• postępowanie w sprawach podatkowych - usuwa z dnia 29 VIII 1997 r. ordynacja podatkowa,
* postępowanie sądowoadministracyjne - usuwa z dnia 11 V 199S o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
♦ Postępowanie administracyjne ma charakter nickootiadyktoryjny (niesporny) - organ administrujący ma pozycję nadrzędną.
♦ Stronę i organ łączy zarówno stosunek procesowy, jak i materialny. Stosunek formalnoprawny (procesowy) ma tu celu skonkretyzowanie stosunku materialne prawnego w drodze decyzji lub wykonanie wynikających z niej zobowiązań..
♦ Rozstrzygnięcia podejmowane w postępowaniu administracyjnym mają w zasadzie charakter konstytutywny.
♦ Postępowanie administracyjne może być wszczęte na wniosek (zasada skargowości) lub z urzędu (zasada oGcjalności).
♦ Organ (lub pracownik) podejmujący rozstrzygnięcie jest związany nie tylko usuwami i aktami wykonawczymi, ale także aktami wewnętrznymi i poleceniami służbowymi.
a Postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny - jego celem jest rozstrzygnięcie sporu pomiędzy stronami stosunku cywilnoprawnego.
o Strony są równorzędne względem siebie - pozycję nadrzędną ma sąd.
□ Strony połączone są ze sobą stosunkiem materia! noprawnym, a z sądem -procesowym.
o Orzeczenia sądu są z reguły deklaratoryjne.
o Postępowanie cywilne toczy się niemal wyłącznie na wniosek.
a Orzeka niezawisły i niezależny sąd - sędziowie związani są jedynie Konstytucją i usuwami.
Stosunek materialnoprawny może powsuć z mocy prawa (op. obowiązek szkolny, podatkowy) w ten sposób powstają przeważnie obowiązki o charakterze ciągłym
Stosunek formalnoprawny nie może powsuć z mocy prawa, a jedynie w wyniku określonej czynności procesowej (wszczęcie postępowania).
Stosunek matenalnoprawny określa jeden obowiązek lub jedno uprawnienie.
Przy stosunku formalno prawnym występuje widość obowiązków i uprawnień. Obowiązki i uprawnienia organu i strony są wzajemnie skorelowane. Uprawnieniu strony odpowiada obowiązek organu i odwrotnie
Stosunki procesowe to stosunki powstałe, gdy norma prawa procesowego łączy sytuację prawną jednego podmiotu postępowania (organu) z sytuacją drugiego (strony).
Sytuacja prawna to ogół uprawnień i obowjązkow danego podmiotu wynikający z jego sytuacji społecznej i przepisów prawa.
Stosunek procesowy jest ściśle związany ze stosunkiem materialnoprawnym. Jeżeli stosunek matcrialnoprawny jest wadliwy (organ jest niewłaściwy w sprawie, brak adresata decyzji lub przedmiotu stosunku, braki co do treśd stosunku), to stosunek procesowy również nic może być prawidłowy.
+ Sprawa indywidualna z zakresu administracji - każda sprawa regulowana przepisami prawa administracyjnego i dotycząca konkretnego adresata w konkretnej sytuacji
+ Charakter organu - organ administrujący uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych:
> organy administracji rządowej:
• ministrowie (naczelne i centralne),
• terenowe:
• organy administracji zespolonej,
■ organy administracji niezespolonej,
> organy administracji samorządowej:
• organy gminy.
• organy powiatu,
• organy województwa,
• organy związków komunalnych,
• organy związków powiatów,
• Samorządowe Kolegia Odwoławcze,
> mne organy:
• organy w znaczeniu funkcjonalnym (np. szkoły wyższe),
• organy samorządów zawodowych.
7