Ze względu na rodzaj konstrukcji, tłoki wodne pompy dzielą się na: nur-likowe (nurowe) i tarczowe.
Tłoki nurnikowe mają kształt wydłużonego walca, w którym iługość L zazwyczaj wynosi 4—5 średnicy D. Wykonuje się je jako jednoczęściowe (rys. 2.13a), lub jako składane — dla większych średnic D rys. 2.135). Niekiedy nurniki jednoczęściowe (o małych średnicach) wyko-luje się jako pełne, bez ulżeniowego wytoczenia wewnątrz. Zakończenie lurnika często ma kształt kulisty lub paraboidalny, ze względu na zamierzone zmniejszenia oporów poruszania się tłoka w pompowanej cieczy.
a b
ys. 2.13. Tłoki nurnikowe Rys. 2.14. Tłoki nurnikowe pomp wie-
— jednoczęściowy; b — składany lotłokowych promieniowych i osiowych
a — pełny; b — drążony
Materiały stosowane do produkcji tłoków nurnikowych to: żeliwo, staliwo, brąz, stal kuta, a dla wykonań specjalnych (pompy do przetłaczania ieczy aktywnych chemicznie) materiały kwasoodporne. W wykonaniu dla rady morskiej stosuje się powłoki ochronne (np. tuleja brązowa naciągnię-ł na żeliwny kadłub itp.).
Niekiedy tłoki nurnikowe stosuje się w pompach przy wysokich ciśnie-iach tłoczenia ze względu na łatwość uszczelnienia. Przykładem takiego astosowania jest stalowy tłok nurnikowy w wykonaniu pełnym do pompy isilającej przedstawionej na rysunku 2.27.
Tłoki nurnikowe w wykonaniu pełnym ze stalowych odkuwek stosuje i też w pompach wielotłokowych promieniowych i osiowych (rys. 2.14). i one tam stosowane głównie ze względu na dobre uszczelnienie przy bar-:o dużych nieraz ciśnieniach. Przy zachowaniu generalnej zasady dla tło-iw nurnikowych, że długość L = 4—5 D, tłoki pomp wielotłokowych mają izwyczaj niewielkie wymiary.
43