Photo0018

a    b

Rys. 2.16. Rodzaje zaworów a — wzniosowy; b — uchylny (obrotowy)

Ze względu na rodzaj ruchu, zawory (rys. 2.16) dzielą się na: wzniosowe o prostoliniowym kierunku ruchu i uchylne (obrotowe) o wahadłowym kierunku ruchu.

Zawory uchylne, zwane też klapowymi, mają minimalne zastosowanie w pompach okrętowych. W wyposażeniu statku można je spotkać jako niezależne zawory umieszczone na burcie statku i służące do odprowadzania ścieków za burtę. Są to tzw. klapy sztormowe.

Zawory wzniosowe ze względu na rodzaj rozwiązania konstrukcyjnego dzielą się na: grzybkowe, talerzowe i pierścieniowe (jedno- i wielopierścieniowe).

W różnych rozwiązaniach zaworów przepływ cieczy przez gniazdo zaworu i przestrzeń o wysokości Z między grzybkiem (talerzem, pierścieniem) a gniazdem odbywa się w odmienny sposób. Charakter przepływu ma z kolei wpływ na prędkość cieczy, rodzaj zawirowań, a więc i oporów, jakie napotyka podnoszona przez pompę ciecz.

Schematy przepływu cieczy zasysanej lub wytłaczanej przez różne rodzaje zaworów wzniosowych przedstawia rysunek 2.17.

ab    c

Rys. 2.17. Schemat przepływu cieczy przez zawory

a — przez zawór grzybkowy lub talerzowy; b — przez zawór jednopierścieniowy; c — przez zawór dwupierścieniowy

Zawory wzniosowe pomp tłokowych mają ograniczoną wielkość skoku wyznaczoną z teoretycznych obliczeń konstrukcyjnych. Ruch zaworu, jego prędkość unoszenia i opadania, a tym samym wielkość otwarcia kanału pod zaworem dla przepływu cieczy w czasie kolejnych faz suwu ssania lub tłoczenia zależy jednak od rodzaju pompy.

45