Krzepnięcie cieczy o składzie eutektycznym może polegać na ciągłym heterogenicznym zarodkowaniu i wzroście obu faz. W wyniku krzepnięcia strukturę stanowi wówczas nieregularna mieszanina kryształów dwu faz.
KRYSTALIZACJA PIERWOTNA (przejście cieczy w stan stały)
1. Cząsteczki w ciele stałym są tak mocno powiązane ze sobą, że nie mogą obracać się względem siebie, mogą jedynie drgać.
2. Cząsteczki w cieczy mogą się przemieszczać względem siebie.
3. Im niższa temperatura, tym krzepnięcie będzie większe. Najpierw jest zarodkowanie a następnie rozrost tych ziarn.
4. Krystalizacja następuje w wyniku zachodzenia procesów:
- tworzenie zarodków fazy stałej
- rozrost zarodków.
5. Szybkość krystalizacji zależy od szybkości procesów, co wynika ze stanu przechłodzenia.
Jeżeli szybkość zarodkowania jest duża, a szybkość wzrostu zarodków mała- otrzymuje się strukturę
drobnoziarnistą. Przy małej szybkości zarodkowania i dużej szybkości wzrostu- strukturę gruboziarnistą.
6. Zarodkowanie może być homogeniczne heterogoniczne.
7.
UKŁADY RÓWNOWAGI FAZ
1. Roztwór stały- stanowi jednorodną fazę o wiązaniu metalicznym i strukturze krystalicznej o właściwościach typowo metalicznych. Metal, którego atomy występują w sieci nazywamy rozpuszczalnikiem.
2. Alotropia- często pierwiastek lub związek chemiczny. Ma w stanie stałym więcej niż jedną strukturę krystaliczną.
3. Faza- to jednorodna część stopu, oddzielona od pozostałych jego części granicą międzyfazową. Liczba, rodzaj i własności faz są uzależnione od składu chemicznego stopu.
4. Układ- to zbiór faz znajdujących się w stanie równowagi termodynamicznej.
5. Składniki- składnikami układu nazywamy substancje proste( np. pierwiastki) lub złożone(np. związki) nieulegające przemianom, z których składają się fazy układu.
6. Stop- mieszanina dwóch pierwiastków, z których jeden jest metalem.
7. Roztwór- dwie substancje zmieszane, które się w sobie rozpuszczają.
8. Układ= wykres opisujący stan stopu w zależności od temperatury i składników chemicznych.
9. Równowaga fazowa- czynnikami wpływającymi na równowagę, czyli parametrami są temperatura i ciśnienie. Dopiero zastosowanie bardzo wysokich ciśnień wpływa na zmianę stanu układu.
10. Równowaga termodynamiczna- do określenia stanu układu. Kryterium równowagi jest energia swobodna, która osiąga wartość minimalną. Energia swobodna HELMHOLTZA F=E-TS.
UKŁAD O NIEOGRANICZONEJ ROZPUSZCZALNOŚCI W STANIE STAŁYM
Podczas tworzenia się roztworów stałych ciągłych, gdy składniki rozpuszczają się w stanie ciekłym i stałym, powstaje układ z nieograniczoną rozpuszczalnością w stanie stałym. Krzepnięcie stopu o stężeniu C2 rozpoczyna się w temperaturze T3 przecięcia się linii C2 z linią likwidusu.
LIKWIDUS- linia przedstawiająca wartości temperatur, powyżej których stopy w całym zakresie stężeń są ciekłe.
SOLIDUS- linia na wykresie równowagi oznaczająca wartości temperatury, powyżej której stopy w całyrri zakresie stężeń występują w stanie stałym.
Wykres temperatury końca procesu odwracalnej krystalizacji roztworów lub stopu w zależności od składu
20